วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

ที่ประเทศญี่ปุ่นนั้น หลังจากเสร็จสิ้นพิธีศพและเผาร่างของผู้วายชนม์แล้ว เหล่าบรรดาลูกหลานและญาติๆ ก็จะช่วยกันเก็บเถ้ากระดูกของผู้วายชนม์เพื่อบรรจุไว้ในโกศ หากมองเผินๆ คงไม่ต่างอะไรกับการเก็บเถ้ากระดูกหลังจากการเผาร่างผู้วายชนม์ตามธรรมเนียมของคนไทยใช่ไหมครับ แต่เพื่อนๆ รู้ไหมว่าการเก็บเถ้ากระดูกผู้วายชนม์ตามธรรมเนียมของชาวญี่ปุ่นนั้น ไม่ได้เก็บโดยใช้มือเปล่า แต่จะใช้ตะเกียบคีบ ซึ่งธรรมเนียมปฏิบัตินี้ชาวญี่ปุ่นเรียกกันว่า “ฮาชิวะตาชิ (箸渡し)” การเก็บเถ้ากระดูกแบบ “ฮาชิวะตาชิ (箸渡し)” วิธีการเก็บเถ้ากระดูกแบบฮาชิวะตาชิ (箸渡し) คือการที่ครอบครัวของผู้วายชนม์จะจับคู่กันและใช้ตะเกียบช่วยกันคีบกระดูกของผู้วายชนม์เพื่อบรรจุลงในโกศ เมื่อฝ่ายหนึ่งใช้ตะเกียบคีบกระดูกขึ้นมาแล้ว อีกฝ่ายหนึ่งก็จะใช้ตะเกียบคีบเพื่อรับกระดูกนั้นแล้ววางลงในโกศนั่นเอง โดยธรรมเนียมดังกล่าวนี้ได้ปฏิบัติสืบต่อกันมายาวนานจนกลายเป็นเป็นเอกลักษณ์ของประเทศญี่ปุ่น นอกจากนี้ยังกล่าวกันว่าในสมัยก่อนจะมีการคีบและส่งมอบกระดูกให้กับบุคคลในครอบครัวของผู้วายชนม์ทุกคนเพื่อนำไปเก็บรักษาไว้ที่บ้านของแต่ละคนอีกด้วย การเก็บเถ้ากระดูกแบบฮาชิวะตาชิ (箸渡し) นั้น โดยทั่วไปฝ่ายชายจะเริ่มคีบกระดูกด้านซ้าย ส่วนฝ่ายหญิงจะคีบกระดูกด้านขวา จากนั้นก็ยกกระดูกขึ้นพร้อมกัน แต่อย่างไรก็ดี อาจมีวิธีปฏิบัติที่แตกต่างกันไปตามนิกายของศาสนาพุทธที่ผู้วายชนม์นับถือ หรือตามแนวปฏิบัติของท้องถิ่นที่ผู้วายชนม์เคยอาศัยอยู่ เช่น บางครอบครัวอาจมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ประจำเตาเผาศพเป็นผู้ดำเนินการเก็บเถ้ากระดูกแบบฮาชิวะตาชิทั้งหมดเลยก็ได้ เบื้องหลังธรรมเนียม “ฮาชิวะตาชิ (箸渡し)” ในภาษาญี่ปุ่นนั้น คำว่าตะเกียบจะอ่านออกเสียงว่า “ฮาชิ (箸)”...