วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

ช่วงนี้ประเทศญี่ปุ่นได้เข้าสู่ฤดูฝนแล้ว เด็กๆ ญี่ปุ่นหลายคนคงกำลังขะมักเขม้นกับการทำ “เทรุเทรุ โบซุ” หรือ “ตุ๊กตาไล่ฝน” กันอยู่แน่ๆ ชาวญี่ปุ่นมักนิยมแขวนตุ๊กตาตัวนี้ไว้ตามสถานที่ต่างๆ เพราะเชื่อว่าเป็นเครื่องรางที่จะช่วยทำให้สภาพอากาศแจ่มใส แม้จะมีรูปลักษณ์ภายนอกเป็นแค่ตุ๊กตาหัวล้านธรรมดาๆ แต่ก็ถือว่าเป็นตุ๊กตาที่มีความน่ารักสำหรับคนไทยและคนญี่ปุ่นเป็นอย่างมาก แต่อย่างไรก็ดี กลับมีชาวญี่ปุ่นบางส่วนที่เชื่อว่าเบื้องหลังความน่ารักเช่นว่านี้อาจมีต้นกำเนิดมาจากปีศาจตามความเชื่อสมัยโบราณของชาวญี่ปุ่นก็ได้ ฮิโยริโบ ปีศาจผู้รักความแจ่มใส ตามหนังสือรวมภาพวาดปีศาจ Konjaku Gazu Zoku Hyakki (今昔画図続百鬼) ของโทริยามะ เซคิเอน หนึ่งในจิตกรที่มีชื่อเสียงโด่งดังในสมัยเอโดะได้บันทึกไว้ว่า ฮิโยริโบเป็นปีศาจที่มีลักษณะหัวล้านคล้ายกับพระสงฆ์ เคยอาศัยอยู่ในป่าลึกของจังหวัดฮิตาจิโนะคุนิ (ปัจจุบันคือส่วนหนึ่งของจังหวัดอิบารากิ) สามารถพบเห็นมันได้ในวันที่สภาพอากาศแจ่มใส แต่หากวันใดที่มีฝนตกลงมา มันจะซ่อนตัวอยู่ในป่าไม่ให้ใครพบเห็น นอกจากนี้เซคิเอนยังได้บันทึกไว้ว่า การทำตุ๊กตาพระสงฆ์ (ตุ๊กตาไล่ฝน) ของพวกผู้หญิงและเด็กๆ นั้น ก็เพื่อเป็นการบูชาดวงวิญญาณของฮิโยริโบนั่นเอง ในยุคสมัยเอโดะจะมีการสวมชุดกิโมโนที่ทำจากกระดาษให้กับตุ๊กตาไล่ฝน พร้อมทั้งพันสายคาดเอวของชุดกิโมโนด้วยเชือกกระดาษที่เรียกว่าโคะโยริ จึงทำให้ตุ๊กตาไล่ฝนในยุคสมัยเอโดะมีลักษณะใกล้เคียงกับมนุษย์มากกว่าตุ๊กตาไล่ฝนที่เราเห็นกันในยุคปัจจุบัน...