Home
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

รวมบทความเกี่ยวกับวัฒนธรรม บุคคลสำคัญ ประวัติศาสตร์ของญี่ปุ่นที่น่าใจและน่าเรียนรู้

ไร้หน้าแต่มีหัวใจ! เปิดประวัติ”ซารุโบโบะ”เครื่องรางสุดคิ้วท์

beniko59·
ใครที่เคยไปหมู่บ้านชิราคาวะที่ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกจากยูเนสโกคงเคยเห็น “ซารุโบโบะ” ตุ๊กตาไร้หน้ากันมาบ้าง เจ้าตุ๊กตาซารุโบโบะเป็นเครื่องรางชื่อดังของจังหวัดกิฟุ เป็นของที่ระลึกยอดนิยมที่ใครมาต้องซื้อกลับไป แต่เดิมซารุโบโบะมีสีแดง แต่ปัจจุบันมีสีสันมากขึ้นสื่อถึงความหมายที่แตกต่างกัน เช่น สีเหลืองที่เกี่ยวกับเงินทอง ความร่ำรวย หรือสีชมพูที่เกี่ยวกับความรัก เป็นต้น ในบทความนี้จะมาเล่าให้ฟังว่าซารุโบโบะมีต้นกำหนดมาจากอะไรและทำไมถึงไร้หน้า!? มาจากเครื่องรางสำหรับการคลอดบุตรของชนชั้นสูง   View this post on Instagram...
21.กิฟุ (岐阜)วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

มาแยกความแตกต่างระหว่าง “ยูเร” (幽霊) กับ “โยไค” (妖怪) วิญญาณและภูติผีปีศาจฉบับคนญี่ปุ่นกันเถอะ !

chibi-anngle·
เพื่อนๆ ที่กำลังเรียนภาษาญี่ปุ่นอยู่ หรือเพื่อนๆ ที่ชื่นชอบอนิเมะ มังงะ ซีรีย์ หรือภาพยนตร์ญี่ปุ่นแนวสยองขวัญ อาจจะเคยได้ยินคำว่า “ยูเร” (幽霊) กับ “โยไค” (妖怪) กันมาบ้างใช่ไหมครับ แน่นอนว่าทั้งสองคำล้วนเป็นคำที่คนญี่ปุ่นคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี แต่เชื่อไหมครับว่า คนญี่ปุ่นจำนวนมากกลับไม่สามารถอธิบายความแตกต่างของทั้งสองคำนี้ได้ ซึ่งจริงๆ แล้ว ทั้ง...
ภาษาญี่ปุ่นวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

ต้นกำเนิด “ถุงโชคดี” สินค้ายอดฮิตของนักช้อปสายสุ่มดวง

MIZUNOHANA·
หลายๆ คนที่อาศัยอยู่ในญี่ปุ่นหรือเคยได้ไปเที่ยวญี่ปุ่นในช่วงปีใหม่ อาจจะเคยเห็นตามร้านค้าต่างๆ มีขายถุงที่บรรจุสินค้าอัดแน่นไว้ด้านใน มีหลากหลายราคาตั้งแต่หลักร้อยถึงหลักแสนเยน ส่วนใหญ่แม้จะไม่สามารถเปิดดูสินค้าข้างในได้ แต่เรียกว่าเป็นสินค้าขายดีรับปีใหม่เลยทีเดียว สิ่งนี้เรียกว่า “ถุงโชคดี” หรือที่ภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า “ฟุคุบุคุโระ” (福袋) เป็นการนำสินค้าหลายๆ อย่างมาจัดรวมใส่ถุงและขายในราคาลดพิเศษ โดยมูลค่าสินค้าในถุงมักจากสูงกว่าราคาที่ขายค่อนข้างมาก เช่น ถุงโชคดีราคา 10,000 เยน แต่บรรจุสินค้ามูลค่ารวมกันกว่า 50,000 เยน เป็นต้น ถุงโชคดีขายตอนไหน มีสินค้าประเภทใดบ้าง? สำหรับถุงโชคดีนี้ ร้านค้าต่างๆ มักนำออกมาขายในช่วงเทศกาลปีใหม่หรือในช่วงวันที่ 1–3 มกราคมของทุกปี (อาจแตกต่างกันไปในแต่ละร้าน) หรือบางร้านก็มีให้สั่งจองออนไลน์ ถือเป็นกลยุทธ์การสร้างยอดขายและยังช่วยระบายสต็อกสินค้าของปีก่อนอีกด้วย จริงๆ แล้วไม่ได้มีข้อกำหนดว่าสินค้าที่นำมาขายในถุงโชคดีจะเป็นสินค้าอะไรได้บ้าง แต่ส่วนมากที่เห็นวางขายกันทั่วไปจะเป็นพวกเสื้อผ้า เครื่องใช้ไฟฟ้า อุปกรณ์และชุดกีฬา ของใช้จุกจิก หรือแม้แต่อาหารก็มี スタバ福袋、開封の儀。#starbucks...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ไลฟ์สไตล์

จะรีบไปไหนๆ! มารู้จักรูปปั้นหิน”จิโซ”กันก่อน!

beniko59·
ทุกคนเคยเห็นรูปปั้นหินคล้ายเณรน้อยตามวัดหรือตามที่ต่างๆ ทั่วญี่ปุ่นบ้างมั้ยคะ? รูปปั้นนั้นคือ “จิโซ” นั่นเอง ในช่วงฤดูหนาวเราจะเห็นจิโซในวินเตอร์คอลเลคชั่นที่มีพร็อพเป็นหมวกและผ้าพันคอสีแดงไว้กันหนาว ตำนานความเชื่อของจิโซมีหลากหลายตามชุดความเชื่อที่เข้ามาในญี่ปุ่นตามแต่ละช่วงเวลา แต่ที่รู้จักกันดีน่าจะเป็นความเชื่อที่ว่า จิโซคือพระผู้คุ้มครองเด็กเล็กหรือผู้คุ้มครองการเดินทาง ในบทความนี้จะพูดถึงจิโซตามความเชื่อของพุทธศาสนาที่ได้รับอิทธิพลมาจากจีนค่ะ “จิโซ”รูปปั้นหินเณรน้อย   View this post on Instagram   A post...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

รู้จัก “โรคุโย (六曜)” วิชา “กาลโยค” ฉบับญี่ปุ่น

TU KeiZai-man·
ธงชัย อธิบดี อุบาทว์ โลกาวินาศ ท่านผู้อ่านคงเคยได้ยินกันนะครับ (ส่วนใครจะเชื่อเรื่องหมอดูฤกษ์ยามหรือไม่ก็อีกเรื่อง) กาลโยค คือการกำหนดว่ากาล (โดยหลักใหญ่คือ วัน แล้วอาจซอยไปอีกเป็นยาม (เวลา เช่นกี่โมงถึงกี่โมง)) ใดดี กาลใดร้าย เพื่อประกอบการพิจารณาหาฤกษ์กระทำการมงคล เช่น เปิดห้างร้าน หว่านข้าวลงในนา สถาปนายศศักดิ์...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

มารู้จักกับ “คารุตะ” การละเล่นดั้งเดิมของญี่ปุ่นจากเรื่อง Chihayafuru

monaka·
ถ้าพูดถึงการละเล่นดั้งเดิมเพื่อน ๆ นึกถึงอะไรกันบ้างคะ โดดยาง หมากเก็บ เป่ากบ อยากบอกว่าที่ญี่ปุ่นเขาก็มีการละเล่นดั้งเดิมเหมือนกันนะคะ วันนี้เราจะพาไปรู้จักการละเล่นดั้งเดิมของญี่ปุ่นชนิดหนึ่งที่มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ และยังคงเล่นกันแพร่หลายในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเด็ก วัยรุ่น หรือผู้สูงอายุ อีกทั้งยังมีการแข่งขันระดับประเทศอีกด้วย การละเล่นที่ว่าก็คือ “คารุตะ” (かるた) เราไปรู้จักที่มาและวิธีการเล่นคารุตะกันค่ะ คารุตะคืออะไร คารุตะที่คนญี่ปุ่นนิยมเล่นกันในปัจจุบันเรียกว่า “เฮียะคุนินอิชชุ คารุตะ” ซึ่งเฮียะคุนินอิชชุคือหนังสือที่รวบรวมบทกลอน 100 บทจากกวีผู้โด่งดัง 100 คนในช่วงสมัยอะซึกะถึงต้นสมัยคามาคุระ โดยกลอน 1 บทจะแบ่งออกเป็น 2 วรรคด้วยกัน ได้แก่ วรรคบน หรือ คามิโนะคุ (上の句) และวรรคล่าง หรือ ชิโมะโนะคุ (下の句)...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

เด็กมัธยมญี่ปุ่นเรียนอะไรกัน? “เฮียะคุนินอิชชุ” กลอนร้อยบท จากยอดกวีร้อยคน

monaka·
ในโรงเรียนมัธยมญี่ปุ่น นอกจากวิชาภาษาญี่ปุ่นร่วมสมัย หรือ เก็นไดบุน (現代文) แล้ว ยังมีวิชาภาษาญี่ปุ่นโบราณ หรือ โคะบุน (古文) อีกด้วย ถ้าเปรียบเทียบกับไทย คงเหมือนการเรียนเรื่องรามเกียรติ์ หรือกลอนของสุนทรภู่ วิชาโคะบุนนี้ แม้จะมีความยากตรงที่ภาษาที่ใช้เป็นภาษาเก่า การเขียนหรือการผันคำกริยาก็ไม่เหมือนภาษาญี่ปุ่นที่เราเรียน ๆ กันในปัจจุบัน แต่เนื้อเรื่องที่เล่านั้นช่างมีความสละสลวยสวยงาม...
ภาษาญี่ปุ่นวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

มารู้ความเป็นมาและกิจกรรมสำคัญในวันเด็กญี่ปุ่นกัน

ซากุระ เมืองร้อน·
วันเด็กในไทยตรงกับเสาร์ที่สองของเดือนมกราคม ในญี่ปุ่นก็มีวันเด็กเหมือนกัน แต่ตรงกับวันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปี มารู้ความเป็นมาของวันเด็กและกิจกรรมสำคัญที่คนญี่ปุ่นจัดให้กับเด็กๆ กันนะคะ ความเป็นมาของเทศกาลวันเด็ก ในอดีตวันที่ 5 พฤษภาคมของทุกปีเป็นวัน ทังโกะ โนะ เซคคุ  (端午の節句) ซึ่งเป็นวันแห่งการเฉลิมฉลองเพื่อให้เด็กชายเติบโตอย่างแข็งแรง มีความสุขและปราศจากสิ่งชั่วร้ายทั้งปวง อย่างไรก็ดี ตั้งแต่ปี 1948...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

เปิดประวัติ “มิโกะ” อดีตร่างทรงแห่งองค์เทพ !?

chibi-anngle·
เชื่อว่าเพื่อนๆ หลายท่านคงจะเคยเห็น “มิโกะ” (巫女) หญิงสาวที่สวมเครื่องแต่งกายสีขาวแดง ทำหน้าที่จำหน่ายเครื่องราง และคอยต้อนรับดูแลผู้คนที่เข้ามากราบไหว้ ขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สถิตอยู่ในศาลเจ้าชินโตอันเงียบสงบกันใช่ไหมครับ แต่เพื่อนๆ รู้ไหมว่า จริงๆ แล้วในสมัยโบราณและปัจจุบันมิโกะมีหน้าที่อะไรบ้าง และการจะเป็นมิโกะนั้นต้องมีคุณสมบัติอะไรบ้าง วันนี้ผมจะขอเล่าประวัติความเป็นมาของมิโกะแบบคร่าวๆ ให้เพื่อนๆ ได้ทราบกันครับ หญิงสาวผู้รับใช้เหล่าทวยเทพ มิโกะ ตามความเชื่อในสมัยโบราณ คือหญิงสาวที่ทำหน้าที่เกี่ยวกับพิธีกรรมบวงสรวงเทพเจ้า เช่น การเต้นระบำบวงสรวง และการสวดมนต์บูชาเทพเจ้า เป็นต้น นอกจากนี้ มิโกะยังมีหน้าที่สำคัญอีกประการหนึ่ง นั่นคือการเป็นร่างทรงของเทพเจ้าเพื่อรับคำพยากรณ์ แล้วนำไปประกาศให้ประชาชนได้รับทราบโดยทั่วกัน ยกตัวอย่างเช่น จักรพรรดินีฮิมิโกะ แห่งอาณาจักรยามะไต ก็มีฐานะเป็นมิโกะเช่นกัน เพราะกล่าวกันว่านอกจากพระนางจะปกครองบ้านเมืองด้วยมนต์ดำแล้วพระนางยังทำหน้าที่รับคำพยากรณ์จากเทพเจ้า แล้วนำคำพยากรณ์นั้นไปประกาศให้ประชาชนได้รับทราบอีกด้วย นอกจากนี้ในบันทึกทางประวัติศาสตร์ของประเทศญี่ปุ่น “โคะคิจิ” (古事記) ที่เขียนขึ้นราวปี ค.ศ. 712...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

Baritsu วิชายูยิตสูผสมมวยฝรั่ง ที่โผล่มาในเรื่องแต่งตั้งแต่ Sherlock Holmes ถึง Kengan Ashura!!!

TU KeiZai-man·
ท่านผู้อ่านที่ดูอนิเมะเรื่อง Kengan Ashura ใน Netflix คงจะจำตัวละครที่ชื่อ Mokichi Robinson กันได้นะครับว่าเป็นตัวละครที่แปลกดีมาก ชื่อญี่ปุ่นปนฝรั่ง หน้าฝรั่ง ห้อยกางเขน ใส่กินุ่งฮากามะเหมือนนักยูยิตสูโบราณ แต่ใช้วิชาหมัดแบบมวยฝรั่ง (บ๊อกซิ่ง) ได้ด้วย!!! (แต่เจอกับคุเระ ไรอัน โดนหักคอซะงั้น) ซึ่งในเรื่องบอกว่า...
การ์ตูน & อนิเมะกีฬาวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

มารู้จักกับ “โจโด” ศิลปะการใช้พลองของญี่ปุ่น ที่ยึดหลักตักเตือน ไม่ใช่ปลิดชีวิต

monaka·
ถ้าพูดถึงพลองเพื่อน ๆ นึกถึงอะไรกันบ้างคะ ใช่ไม้ที่เราต้องถือไว้ตลอดตอนเดินทางไกลในค่ายลูกเสือหรือเปล่า ความจริงแล้ว พลองไม่ได้เอาไว้ใช้แขวนธงหมู่อย่างเดียว แต่ใช้เป็นอาวุธในการต่อสู้ได้ด้วย ศิลปะการใช้พลองของญี่ปุ่นเรียกว่า “โจโด” (杖道) เป็นศิลปะการต่อสู้โบราณแขนงหนึ่ง จุดเด่นของโจโดที่ทำให้แตกต่างกับศิลปะการต่อสู้อื่น ๆ ของญี่ปุ่นก็คือ ไม่ได้มีจุดมุ่งหมายเพื่อปลิดชีวิตคู่ต่อสู้ เป็นเพียงการตักเตือนเท่านั้น เราไปรู้จักกับศิลปะการใช้พลองของญี่ปุ่นกันค่ะ พลองนั้นไซร้ จักเป็นอะไรก็ย่อมได้  ...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

“เอซา” การแสดงพื้นเมืองอันทรงคุณค่าของจังหวัดโอกินาวะ

chibi-anngle·
เสียงกลองไทโกะ (太鼓) ในการแสดงเอซา (エイサー) ที่ดังสนั่นไปทั่วทั้งเมือง คือสัญญาณที่บ่งบอกว่าฤดูร้อนได้มาเยือนจังหวัดโอกินาวะแล้ว ด้วยท่าเต้นและการร่ายรำที่พร้อมเพรียงและทรงพลัง พร้อมด้วยเครื่องแต่งกายสีสันฉูดฉาดของทีมนักแสดงหนุ่มสาวที่จัดตั้งขึ้นโดยหน่วยงานปกครองส่วนท้องถิ่นในท้องที่ต่างๆ ของจังหวัดโอกินาวะ ทำให้ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมาก ถึงขนาดที่ว่าบางท่านวางแผนที่จะมาเที่ยวจังหวัดโอกินาวะเพื่อมารับชมการแสดงนี้โดยเฉพาะเลยทีเดียว เชื่อว่าเพื่อนๆ หลายท่านคงเริ่มอยากรู้จักกับการแสดงนี้กันแล้วใช่ไหมครับ ดังนั้น วันนี้ผมจะขอแนะนำประวัติคร่าวๆ และจุดที่น่าสนใจเกี่ยวกับการแสดงเอซาให้เพื่อนๆ ได้รับทราบกันครับ “เอซา” คืออะไรกันนะ ? เอซา คือการแสดงพื้นเมืองของจังหวัดโอกินาวะ ซึ่งจะจัดขึ้นทุกปีในช่วงเทศกาลบง (旧盆) เพื่อต้อนรับและส่งดวงวิญญาณของบรรพบุรุษที่กลับมาเยี่ยมเยียนครอบครัวในช่วงเทศกาลบง โดยทีมนักแสดงหนุ่มสาวจะเดินขบวนผ่านพื้นที่ต่างๆ ด้วยการเต้นรำตามจังหวะเสียงดนตรี คล้ายกับการเต้นรำบงโอโดริ (盆踊り) นั่นเอง เดิมที เอซาเป็นเพียงแค่การแสดงพื้นเมืองธรรมดาทั่วๆ ไป เท่านั้น แต่หลังจากเริ่มมีการจัดงานประกวดแข่งขันที่ชื่อว่า “เซ็นโทเอซาคองคุรุ” (全島エイサーコンクール)  (ปัจจุบันคือเซ็นโทเอซามัตสึริ,  全島エイサーまつり) ที่เมืองโคซะ...
47.โอกินาวะ (沖縄)วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์
zenitsu feature img

เรื่องท้อๆ ของเซ็นอิทสึ ผู้ใช้ปราณอัสนีที่เปรียบเหมือนลูกท้อหลงฤดู

kinyoubi·
สำหรับเพื่อนๆ แฟนคลับอนิเมะ Kimetsu no Yaiba (鬼滅の刃) เซ็นอิทสึน่าจะเป็นชื่อตัวละครที่มีเสียง “อี๊!!!! ย๊า!!!!” ออกมา แต่นอกจากเสียงกรี๊ดเสียดหูที่เราจำได้ขึ้นใจแล้ว สังเกตไหมเอ่ยว่าในฉากที่อธิบายถึงเบื้องหลังของเซ็นอิทสึมักจะมีผลไม้ชนิดหนึ่งให้เห็นอยู่เสมอ นั่นคือ “ลูกท้อ” นั่นเอง ลูกท้อเกี่ยวอะไรกับเซ็นอิทสึและเป็นสัญลักษณ์ที่สะท้อนถึงตัวละครนี้อย่างไร วันนี้เราจะมาดูความเชื่อมโยงที่น่าสนใจนี้กันค่ะ หมายเหตุ: บทความนี้เป็นเพียงการวิเคราะห์ที่อาจมีข้อผิดพลาดได้ ผู้เขียนขออภัยผู้อ่านล่วงหน้ามา...
การ์ตูน & อนิเมะวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์
fight fever cover

FIGHT FEVER กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว เมื่อเกาหลีใต้อยากจะมี Street Fighter เวอร์ชั่นของตัวเอง!!!

TU KeiZai-man·
สวัสดีครับ วันนี้จะขอมาเก็บตก ย้อนอดีตไปในยุค 90 กันนะครับ สำหรับท่านที่เกิดไม่ทันยุค 90 แต่ยังรู้จักชื่อเกม Street Fighter ล่ะก็ วันนี้ถือว่ามาฟังเลกเชอร์ว่าด้วยประวัติศาสตร์เกมไฟท์ติ้ง (ซึ่งญี่ปุ่นเรียกว่า 格闘ゲーム คาคุโตเกมมุ บางทีก็ย่อเหลือ 格ゲー คาคุเก) กันดีกว่าครับ เมื่อตอนที่...
บันเทิงวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์

เคยสังเกตหรือไม่ว่าร้านอาหารญี่ปุ่นจะวางตะเกียบในแนวนอนเสมอ!?

cottoncandy·
เพื่อน ๆ ผู้อ่าน ANNGLE เคยสังเกตไหมคะว่าตามร้านอาหารญี่ปุ่น เวลาเสิร์ฟอาหาร ตะเกียบจะต้องวางในแนวนอนเสมอ จากประสบการณ์ของผู้เขียนเองที่ทำงานเกี่ยวกับนิตยสาร ผู้เขียนได้รับการกำกับมาจากคนญี่ปุ่นว่า เวลาจะถ่ายรูปอาหารญี่ปุ่น ต้องวางตะเกียบไว้ในแนวนอนเสมอ ซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้เขียนไม่ได้คำนึงถึงมาก่อนเลยค่ะ พอมาสังเกตดี ๆ จึงรู้ว่า จริงด้วย! ตะเกียบจะวางอยู่ในแนวนอนเสมอเลย แต่ทำไมถึงเป็นอย่างนั้น เรามาหาคำตอบกันค่ะ ต้นกำเนิดวัฒนธรรมการใช้ตะเกียบ ตะเกียบนั้นถือกำเนิดขึ้นที่ประเทศจีน ศูนย์กลางของวัฒนธรรมในแถบเอเชีย ญี่ปุ่นเองก็ได้รับวัฒนธรรมหลาย ๆ อย่างจากจีน รวมถึงตะเกียบที่ได้เข้ามายังญี่ปุ่นเมื่อประมาณ 1,400 ปีที่แล้ว ว่ากันว่าคนที่ทำให้การใช้ตะเกียบแพร่หลายในญี่ปุ่นก็คือเจ้าชายโชโตกุ ซึ่งในสมัยนั้นได้ส่งคณะทูตไปยังประเทศจีน และได้ประทับใจกับวัฒนธรรมการใช้ตะเกียบเข้า อันที่จริงแล้ว ก่อนหน้านั้นญี่ปุ่นก็มีการใช้ตะเกียบอยู่ก่อนแล้วค่ะ แต่เป็นตะเกียบแบบโอริบาชิ (折箸) ทำจากไม้ไผ่อันเดียว นำมาเหลาให้เรียวและดัดจนโค้งงอ ใช้สำหรับในพิธีกรรมทางศาสนาเท่านั้น ส่วนในการรับประทานอาหารทั่วไปก็ใช้มือนี่แหละค่ะ ในช่วงแรกเจ้าชายโชโตะกุเริ่มนำวัฒนธรรมการใช้ตะเกียบแบบจีนมาใช้ในพระราชสำนักก่อน...
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์