รวมบทความเกี่ยวกับวัฒนธรรม บุคคลสำคัญ ประวัติศาสตร์ของญี่ปุ่นที่น่าใจและน่าเรียนรู้
วัฒนธรรมและประวัติศาสตร์
วัฒนธรรมโอตาคุมีมาตั้งแต่สมัยเมจิจริงหรือ?
วัฒนธรรมโอตาคุในที่นี้ หมายถึงกิจกรรมต่างๆ ที่เหล่าโอตาคุมักทำกันเรื่อยมา ซึ่งกิจกรรมที่ว่าจะเกี่ยวข้องกับเรื่องที่ตนให้ความสนใจ ชื่นชอบ อาจถึงขั้นคลั่งไคล้ ถ้าพูดถึงในสมัยนี้ก็อย่างเช่น ไปคอนเสิร์ตศิลปินที่ชอบ ซื้ออัลบั้มซื้อกู๊ดส์ เข้ากลุ่มแฟนคลับตามเว็บไซต์หรือห้องแชทหาเพื่อนร่วมคุยเรื่องของโอชิ เป็นต้น สิ่งเหล่านี้ไม่ได้มีเพียงแค่ในสมัยเฮเซหรือเรวะแต่มีมาตั้งแต่สมัยเมจิแล้ว แต่จะเป็นในรูปแบบไหน มาหาคำตอบได้ในบทความนี้กันค่ะ ทำความรู้จักนักเล่าเรื่องหญิงสุดฮอต ไอดอลสมัยเมจิ 娘義太夫。女義太夫ともいい、江戸の頃に始まる。明治になって美貌と美声を売りにアイドル的な義太夫語りがあらわれて、熱狂的に支持された。書生達が詰めかけ、サワリ（佳境）になると「どうするどうする」と声をかける「どうする連」（一種のコールをかける追っかけ）が現れた。 #わろてんか... อ่านต่อ
รู้หรือไม่? ทำไมคนญี่ปุ่นชอบทำแกงกะหรี่ตอนไปแคมป์?!
แกงกะหรี่เป็นอาหารยอดฮิตของชาวญี่ปุ่นซึ่งมักจะทำทานเวลาออกไปตั้งแคมป์กับครอบครัว หรือตอนเข้าค่ายร่วมกับเพื่อนๆ สมัยเรียน นอกจากความอร่อยหอมเข้มข้นของแกงกะหรี่แล้ว ทุกคนพอจะเดาได้มั้ยคะว่า ทำไมแกงกะหรี่ถึงเป็นเมนูยอดฮิตเวลาตั้งแคมป์ของชาวญี่ปุ่น? อร่อยอย่างเดียว..พอหรือ? เหตุผลข้อแรกคือ “เรื่องความสะอาด” แกงกะหรี่เป็นอาหารที่ต้องใช้เวลาในการเคี่ยว และมีส่วนประกอบของเครื่องเทศที่มีประสิทธิภาพในการถนอมอาหาร และการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ทำให้ช่วยลดความเสี่ยงเรื่องอาหารเป็นพิษลงได้ ต่อมาคือ “เป็นอาหารจานเดียว” ทานง่ายไม่ต้องมีกับข้าวหรือซุป ไม่ต้องใช้อุปกรณ์ในการทานอาหารมากมาย ช่วยประหยัดเวลาในการเตรียมอุปกรณ์และทำความสะอาด... อ่านต่อ
มุมมองญี่ปุ่น-เกาหลี ว่าด้วยเรื่อง “แรงงานบังคับ” สมัยสงครามโลก
ในบทความเรื่อง “เกาะฮาชิมะ” และ “ภูเขาทองซาโดะ” ได้มีการเอ่ยถึงประเด็นที่เกาหลีใต้บอกว่าคนเกาหลีถูกญี่ปุ่นบังคับใช้แรงงานและเกณฑ์แรงงานไปแล้ว วันนี้จะขอนำเสนอมุมมองของทั้งฝั่งญี่ปุ่นและเกาหลีว่าแต่ละฝ่ายต่างกล่าวถึงหัวข้อนี้ว่าอย่างไรกันบ้าง ที่มาของแรงงานชาวเกาหลีในเหมืองถ่านหิน ข้อมูลจากฝั่งญี่ปุ่น ชาวเกาหลีที่ทำงานในเหมืองถ่านหิน เช่น ที่เกาะฮาชิมะ เป็นแรงงานที่เข้ามาทำงานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย และส่วนใหญ่พวกเขาสมัครใจมาเพราะอยากได้ค่าแรงมากขึ้น หลังจากปี ค.ศ.1938 เป็นต้นไปจึงมีการสรรหาแรงงานโดยเป็นส่วนหนึ่งของคำสั่งระดมพลในช่วงสงคราม แม้กระนั้น แรงงานที่ได้จากการสรรหานั้นมีแค่ราว... อ่านต่อ
รู้หรือไม่? เสาโทริอิก็มีความหมายเฉพาะและประเภทแตกต่างกัน
แน่นอนว่าทุกคนคงจะเคยเห็นกันใช่ไหมคะว่าบริเวณหน้าทางเข้าของศาลเจ้าทุกแห่งจะมีเสาโทริอิตั้งตระหง่านเป็นสัญลักษณ์ เหมือนกำลังต้อนรับแขกผู้มาเยือนของศาลเจ้า แต่เคยสังเกตกันหรือไม่ว่าเสาโทริอิแต่ละที่นั้นมีรูปร่างที่แตกต่างกัน แถมรูปร่างเหล่านั้นยังมีชื่อเรียกและมีความหมายอีกด้วย ความจริงแล้วก็เคยสังเกตมาบ้างเหมือนกันนะคะว่ารูปร่างของเสาโทริอินั้นไม่ได้มีความเหมือนเป๊ะกันไปหมด แต่ก็คิดว่าไม่ได้มีการกำหนดรูปแบบที่ตายตัวก็เลยขึ้นอยู่กับผู้สร้างว่าจะทำแบบไหนเสียอีก ซึ่งเสาโทริอินั้นมีการแบ่งประเภทเอาไว้อย่างชัดเจน และยังมีที่มาที่ไปไม่แน่ชัดอีกด้วย ดังนั้นจึงอยากมาแชร์ความรู้เล็กๆ เกี่ยวกับเสาโทริอิให้ทุกคนได้เข้าใจกันมากขึ้นค่ะ ที่มาของชื่อ “โทริอิ” โทริอิเขียนด้วยอักษรคันจิว่า “鳥居” ซึ่งอักษรตัวหน้าที่อ่านว่า “โทริ” นั้นหมายถึง “นก”... อ่านต่อ
ตั้งแต่เมื่อไหร่ที่อากิฮาบาระกลายเป็นสวรรค์ของเหล่าโอตาคุ
อากิฮาบาระ ถือเป็นสถานที่ที่เหล่าคนรักมังงะอนิเมะหรือชื่นชอบเกมญี่ปุ่นอยากมาเยือนสักครั้งในชีวิต ด้วยความที่ร้านค้าต่างๆ และห้างสรรพสินค้าเต็มไปด้วยสินค้าเกม การ์ตูน (หรือที่เรียกว่ากู๊ดส์) เต็มไปหมด ไหนจะร้านคาเฟ่ที่มีพนักงานใส่ชุดเมดสุดน่ารักราวกับหลุดมาจากการ์ตูนคอยต้อนรับ หากกล่าวว่าเป็นสรวงสวรรค์สำหรับโอตาคุก็คงไม่เกินจริงนัก ว่าแต่อากิฮาบาระกลายเป็นสวรรค์สำหรับคนรักมังงะอนิเมะไปตั้งแต่เมื่อไหร่กัน มาหาคำตอบได้ที่บทความนี้เลยค่ะ โอตาคุ คืออะไร ก่อนอื่นขอพูดถึงความหมายของ โอตาคุ กันก่อน ในสมัยก่อนโอตาคุจะหมายถึงคนที่ชอบเกม อนิเมะ... อ่านต่อ
เมื่อหนุ่มญี่ปุ่นมุสลิม “ถือศีลอด” ในเดือนรอมฎอน
สวัสดีครับ จากคราวที่แล้วได้เล่าเรื่องราวของมุสลิมชาวต่างชาติในโอซาก้าไปแล้ว มาวันนี้ขอนำเรื่องราวของหนุ่มญี่ปุ่นที่หันมานับถือศาสนาอิสลามมาเล่าให้ฟังบ้างนะครับว่าจะเป็นอย่างไรบ้าง โดยเฉพาะเมื่อถือศีลอด ต้อนรับเดือนรอมฎอนที่จะมาถึงในต้นเดือนเมษายนนี้ คุณ Kaiji Kadir Wada เป็นหนุ่มญี่ปุ่นที่ได้กล่าวคำปฏิญาณตนเข้ารับอิสลาม (ชะฮาดะห์) เมื่อปี 2017 จากนั้นก็เรียนรู้การปฏิบัติตนอย่างมุสลิมที่ดี เช่น ดูวิดีโอสอนวิธีการละหมาดสำหรับเด็ก อันที่จริง เขาเคยหัดถือศีลอดในปีก่อนที่เขาจะเข้ารับอิสลามด้วยนะครับ... อ่านต่อ
พูดถึงซากุระก็ต้องประเทศญี่ปุ่น แล้วคนญี่ปุ่นล่ะรู้จักซากุระแค่ไหน?
หากพูดถึงดอกไม้ประเทศญี่ปุ่น เชื่อว่าในหัวของใครหลายๆ คนต้องมีภาพซากุระลอยเข้ามาแน่ๆ ซากุระถือเป็นดอกไม้ที่อยู่คู่กับคนญี่ปุ่นมาอย่างยาวนานและอยู่ในทุกที่ตั้งแต่เทศกาล อาหาร และป๊อปคัลเจอร์ที่ส่งออกนอกประเทศทำให้มีภาพจำมากมายว่าถ้าพูดถึงซากุระก็ต้องนึกถึงญี่ปุ่นเนี่ยแหละ การชมดอกไม้นั้นเริ่มมาจากงานเลี้ยงฉลองเฉพาะในหมู่ขุนนางสมัยเฮอัน จนกระทั่งกลายเป็นเรื่องสามัญธรรมดาในสมัยเอโดะและกลายเป็นสิ่งที่ไม่ว่าใครก็สามารถทำได้ในปัจจุบัน แถมยังมีการแนะนำสถานที่ชมดอกไม้มากมายอีกด้วย เรียกได้ว่าคนญี่ปุ่นกับซากุระอยู่ด้วยกันมาช้านานจริงๆ แต่อยู่ด้วยกันมานานก็ใช่ว่าจะรู้ไปซะทั้งหมด มาลองดูแบบสอบถามเกี่ยวกับความรู้ความเข้าใจเรื่องซากุระของคนญี่ปุ่นกัน พวกเขาเหล่านั้นจะรู้จักซากุระแค่ไหนกันนะ เคยไปเที่ยวเพื่อดูซากุระโดยเฉพาะมั้ย แน่นอนว่าเมื่อเข้าสู่ช่วงฤดูใบไม้ผลิ ดอกซากุระต่างพากันทยอยเบ่งบานตั้งแต่ใต้จรดเหนือชูช่ออวดโฉมให้คนได้ชมกัน แต่ละสถานที่ก็งดงาม เอกลักษณ์โดดเด่นต่างกันไป... อ่านต่อ
เล่าเรื่องชีวิต “ชาวมุสลิม” ที่โอซาก้า
สวัสดีครับ ปัจจุบันศาสนาอิสลามมีจำนวนประชากรผู้นับถือเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในประเทศญี่ปุ่นเองก็มีชาวมุสลิมเพิ่มมากขึ้นรวมทั้งมีการสร้างมัสยิดด้วย ลองมาดูเรื่องราวของชาวมุสลิมในประเทศญี่ปุ่นกันครับ ที่เขตนิชิโยโดงาวะ นครโอซาก้า มีมัสยิดที่ว่า “ใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่นตะวันตก” เรียกกันว่า “มัสยิดโอซาก้า” ซึ่งชาวมุสลิมในญี่ปุ่นได้รวบรวมเงินบริจาคเพื่อซื้ออาคารเรียนเก่าของโรงเรียนอาชีวศึกษาแห่งหนึ่งมาดัดแปลงทำเป็นมัสยิดมาตั้งแต่ปี 2010 คนญี่ปุ่นแถวนั้นกล่าวว่า… “มีคนต่างชาติเดินเยอะๆ อยู่ตามถนน ตอนแรกรู้สึกแปลกๆ ไม่ได้มีอะไรหรอกแต่ดูแล้วน่ากลัว แต่ตอนนี้ไม่เป็นไรแล้ว... อ่านต่อ
พบกับนิทรรศการ 1845 JAPANESE SHUNGA EXHIBITION ณ พัลซ์ แกลเลอรี พญาไท 18 มี.ค. – 18 พ.ค. 2565 นี้
นิทรรศการ 1845 เจแปนนิส ชุงกะ (1845 JAPANESE SHUNGA EXHIBITION) พัลซ์ แกลเลอรี พญาไท (PULSE GALLERY – PHAYA THAI) จัดแสดงผลงานวันที่ 18... อ่านต่อ
มารู้จักกับ “Takarazuka” คณะละครเพลงหญิงล้วนที่ครองใจคนญี่ปุ่นมามากกว่า 100 ปี
ถ้าพูดถึงวัฒนธรรมญี่ปุ่นเพื่อน ๆ คิดถึงอะไรบ้างคะ อาหารญี่ปุ่น ศาลเจ้าญี่ปุ่น อนิเมะ ชุดกิโมโน ภาพเขียน แต่วันนี้เราจะพาเพื่อน ๆ ไปรู้จักกับศิลปะวัฒนธรรมของญี่ปุ่นอีกอย่างหนึ่งที่ไม่ค่อยมีใครนึกถึง นั่นก็คือศิลปะวัฒนธรรมด้านการแสดงนั่นเอง พูดง่าย ๆ เมืองไทยเรามีการร่ายรำ โขน ลิเก ละครนอก... อ่านต่อ
ประวัติศาสตร์การตั้งชื่อผู้หญิงญี่ปุ่นในสมัยเมจิ ไทโชและโชวะ (ตอนที่ 2 ชื่อที่ลงท้ายด้วยตัว 子)
มาต่อกันเลยค่ะกับประวัติศาสตร์การตั้งชื่อผู้หญิงเกี่ยวกับชื่อที่มีตัว 子 (ko) ลงท้าย หากใครยังไม่ได้อ่านตอนแรก อ่านได้ที่ ตอนที่ 1 สำหรับชื่อที่ลงท้ายด้วยตัว 子 มักใช้กันตั้งแต่สมัยไทโช (ปี 1912 – 1926) จนถึงปีโชวะที่ 45 (ปี... อ่านต่อ
เอ๊ะยังไง?! ดอกซากุระมีกลิ่นจริงหรือไม่!?
ฤดูใบไม้ผลิใกล้จะวนกลับมาอีกครั้ง เมื่อเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิก็จะเป็นช่วงเวลาสำหรับชื่นชมความงามของซากุระ เราจะเห็นได้ว่ามีผลิตภัณฑ์รสหรือกลิ่นซากุระออกมาต้อนรับเทศกาลกันมากมาย ว่าแต่ทุกคนเคยได้กลิ่นดอกซากุระจริงๆบ้างมั้ยคะ? ซากุระมีกลิ่นจริงหรือ!? คำตอบก็คือ…มีค่ะ! แต่ส่วนใหญ่กลิ่นของซากุระจะบางเบามากจนจมูกคนเราไม่สามารถรับรู้กลิ่นได้ แม้จะนำดมใกล้จมูกก็ตาม แต่ในบรรดาสายพันธุ์ที่มีกลิ่นบางเบา จะมีสายพันธุ์หนึ่งที่มีกลิ่นค่อนข้างชัดขึ้นมา นั่นก็คือ ซาโตะซากุระ (Satozakura – 里桜) ซึ่งเป็นซากุระที่ผสมข้ามสายพันธุ์ โดยใช้พันธุ์โอชิมาซากุระ (... อ่านต่อ
ประวัติศาสตร์การตั้งชื่อผู้หญิงญี่ปุ่นในสมัยเมจิ ไทโชและโชวะ (ตอนที่ 1 ชื่อที่มีตัวคาตาคานะ 2 ตัว)
การตั้งชื่อคนมีรูปแบบที่แตกต่างกันไปตามแต่ละยุคสมัย ในญี่ปุ่นเอง การตั้งชื่อก็มีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างมากจากอดีตโดยเฉพาะชื่อผู้หญิง ใครที่ชื่นชอบละครย้อนยุคหรือประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น เคยสงสัยกันไหมคะว่าทำไมชื่อหญิงสาวในสมัยเมจิ ไทโช และโชวะ มักจะเป็นชื่อที่มีตัวอักษรคาตาคานะ 2 ตัว เช่น ウメ (ume) タカ (taka) หรือไม่ก็มักลงท้ายด้วยตัว 子 (ko)... อ่านต่อ
รู้จักกับ “เนื้อซากุระ” ที่ไม่ได้ทำจากซากุระ?!
พอเริ่มเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิแบบนี้ สิ่งแรกที่คนญี่ปุ่นนึกถึงก็มักจะเป็นดอกซากุระ และของกินในฤดูนี้ก็มักจะเป็นอาหารหรือขนมที่มีสีชมพูและมีซากุระเป็นวัตถุดิบ แต่สาระที่จะมานำเสนอในครั้งนี้เป็นเรื่องเกี่ยวกับอาหารชนิดหนึ่งที่มีคำว่า “ซากุระ” อยู่ในชื่อด้วย แต่แทบไม่มีความเกี่ยวข้องกับซากุระเลยค่ะ เนื้อซากุระ ที่ไม่ได้ทำจากซากุระ สำหรับคนที่เคยไปเที่ยวแถวจังหวัดคุมาโมโตะหรือแถวจังหวัดนากาโนะนั้น อาจจะเห็นคำว่า “桜肉” (ซากุระนิคุ) ตามร้านอิซากายะหรือร้านเนื้อย่าง ถ้าเนื้อชนิดนี้ไม่ได้มีความเกี่ยวข้องกับดอกซากุระ แล้วมันคือเนื้ออะไรกันละ? คำว่า 肉... อ่านต่อ
รู้หรือไม่? ทำไมหน้าต่างห้องเรียนของญี่ปุ่นถึงต้องอยู่ฝั่งซ้ายมือเสมอ
พักหลังนี้ผู้เขียนกลับมาใช้เวลาอยู่กับหน้าจอดูซีรีส์และอนิเมะญี่ปุ่นติดต่อกันจนตาแฉะมาหลายวันแล้วค่ะ เมื่อไปสะดุดกับบทความญี่ปุ่นที่ว่า “ทำไมหน้าต่างห้องเรียนในโรงเรียนของญี่ปุ่นจึงยู่ฝั่งซ้ายมือ” เลยลองนึกภาพตามแล้วก็ร้องกับตัวเองว่า “เออ..จริงด้วย!” ขึ้นมาทันทีเลยค่ะ ทั้งภาพจากซีรีส์และอนิเมะส่วนใหญ่ที่นึกขึ้นมาได้ก็จะเห็นหน้าต่างห้องเรียนอยู่ทางซ้ายมือทั้งหมดเลย จึงอยากจะมาแชร์ความรู้เล็กๆ ที่จะบอกถึงความเป็นญี่ปุ่นให้ทุกคนได้ทราบกันบ้างค่ะ ตำแหน่งหน้าต่างห้องเรียนก็มีประวัตินะ!? ห้องเรียนในโรงเรียนของญี่ปุ่นนั้น โดยส่วนใหญ่แล้วจะมีหน้าต่างที่เห็นด้านนอกตัวอาคารอยู่ทางด้านซ้ายมือ และทราบกันหรือไม่คะว่า การที่หน้าต่างห้องเรียนของญี่ปุ่นมักจะอยู่ฝั่งซ้ายมืออยู่เสมอนั้น ได้มีการกำหนดเอาไว้ตั้งแต่สมัยเมจิ (ค.ศ. 1868... อ่านต่อ
