ปืน ถือเป็นอาวุธที่เข้ามาในสังคมญี่ปุ่น และก่อให้เกิดผลกระทบต่อประวัติศาสตร์ในสมัยนั้นอย่างมหาศาล เป็นการเปิดศักราชหน้าใหม่ และเปลี่ยนแปลงญี่ปุ่นไปตลอดกาล…
“ปืน” อาวุธที่ถ้าพูดถึงสมัยนี้ คงเป็นสิ่งธรรมดา ที่แม้จะเป็นของไกลตัว แต่ก็เห็นกัน (ตามสื่อ) จนเบื่อ ทำให้เรานึกไม่ออกว่าปืนในสมัยนั้น มันให้ความรู้สึกอย่างไรสำหรับคนญี่ปุ่น เมื่อมันได้ข้ามน้ำข้ามทะเลมาสู่สายตาพวกเขาเป็นครั้งแรก!!
การมาถึงของปืนครั้งแรกบนเกาะญี่ปุ่น
มีบันทึกตอนหนึ่งของชาวญี่ปุ่นบอกไว้อย่างละเอียด ความว่า ในวันที่ 25 สิงหาคม ปี 1543 เรือสินค้าลำหนึ่งได้เข้าเทียบท่าที่เกาะทางใต้สุดของญี่ปุ่น พร้อมด้วยชาวโปรตุเกส และวัตถุหน้าตาประหลาดเป็นท่อเรียวยาวมีรูด้านหนึ่งในมือ พวกเขาจุดไฟที่ปลายข้างที่มีรู ชั่วอึดใจก็เกิดเสียงกึกก้องประหนึ่งฟ้าผ่า นกที่บินอยู่ก็พลันร่วงลงเบื้องหน้าประหนึ่งใบไม้ที่ร่วงโรย เป็นที่ตกอกตกใจ ความถึงเจ้าผู้ครองแคว้น จนที่สุดก็ได้สินค้าแสนวิเศษชวนพิศวงนี้มาครองในราคาสูง
ความน่าสนใจอยู่ตรงที่ ชาวญี่ปุ่นนั้นมีความสามารถในการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ เป็นอย่างมาก พวกเขาเป็นคนเกาะที่ต้องรับเอาสิ่งต่าง ๆ จากภายนอกเข้ามาปรับใช้อยู่เสมอ แต่พวกเขาไม่ได้รับเอามาเพียงเท่านั้น กลับยังศึกษาเรียนรู้ และนำมาปรับปรุงให้เข้ากับตนเองได้อย่างน่าเหลือเชื่ออยู่เสมอไม่ว่าช่วงใดก็ตามในประวัติศาสตร์
การรับมา และเรียนรู้เพื่อพัฒนา คุณสมบัติสำคัญของสังคมญี่ปุ่น
ปืนที่ได้มาส่วนหนึ่งถูกนำไปใช้ ส่วนหนึ่งถูกนำมาแกะ ชำแหละชิ้นส่วนต่าง ๆ ออกมา เพื่อศึกษากลไก และเรียนรู้ที่จะผลิตเอง โดยไม่ต้องซื้อจากเรือต่างชาติในราคาที่สูง เพราะญี่ปุ่นในสมัยนั้น มีเทคโนโลยีในการผลิตเหล็กกล้า เพื่อใช้ทำดาบซามุไร เป็นเทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากที่สุดในภูมิภาคแห่งนี้อยู่ก่อนแล้ว
ด้วยระยะเวลาเพียง 30 ปี องค์ความรู้เรื่องการผลิตปืนก็ได้แพร่กระจายไปทั่วญี่ปุ่นเป็นที่เรียบร้อย…พร้อมกับการคิดค้นกลยุทธ์ใหม่ทางการรบด้วยปืน แทนการใช้ดาบ ที่เปลี่ยนแปลงสังคมญี่ปุ่นและซามุไร ในฐานะนักรบผู้ยึดหลักบูชิโดไปตลอดกาล
กลยุทธ์พลปืนสามแถว ของโอดะ โนบุนะงะ
ปี 1575 โนบุนะงะนักรบผู้สนับสนุนการพัฒนาปืน และมีกองทหารปืนที่แข็งแกร่งที่สุดในขณะนั้น ได้เผชิญหน้ากับกองกำลังทหารม้าที่น่าเกรงขามของทะเกะดะ คะสึโยะริ ในสงครามอันเลื่องชื่อ “นะงะฌิโนะ”
โนบุนะงะ เตรียมรับมือกองทหารม้าด้วยการสร้างแนวรั้วไม้ และตั้งกองพลปืนไว้หลังแนวรั้ว 3,000 นาย…ภายใต้ข้อจำกัดของปืนในสมัยนั้น คือยิงได้เพียงครั้งละ 1 นัด ต้องคอยใส่ลูก อัดดินปืน จุดไฟ เร่งไฟ แล้วจึงยกปืนขึ้นยิง ทำแบบนี้ซ้ำแล้วซ้ำเล่า
กองทหารปืนจึงถูกแบ่งเป็น 3 กอง กองละ 1,000 นาย ต่อแถวกัน 3 ตอน วิ่งสลับกันขึ้นแถวหน้า ระดมยิงเข้าใส่กองทหารม้าศัตรู ในระยะประสิทธิภาพการยิง 100 เมตร ที่ความแม่นยำ 60-70% จนกองทหารม้าได้รับความเสียหาย ล่าถอยไปในที่สุด
โอดะ โนบุนะงะ ผู้สร้างชื่อจากการคัดเอาทหารเดินเท้ายศต่ำมาถือปืน จนสามารถมีชัยเหนือกองทหารม้ายศสูง ได้พัฒนากลยุทธ์ทางการรบด้วยปืน จนสามารถนำความสงบมาสู่สมรภูมิรบพุ่งในสมัยมุโรมาจิ (ราวสมัยอยุธยาตอนปลาย) ได้ ทำให้เขาเป็นที่จดจำในฐานะนักรบผู้โหดเหี้ยม และเป็นอัจฉริยบุคคลในทางสงครามของประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นคนหนึ่งที่ไม่อาจมองข้ามเลยนะครับ…ยังมีเรื่องเกี่ยวกับชายผู้นี้ที่น่าสนใจอีกมากมาย ไว้คราวหน้า ผมจะมาเล่าให้เพื่อน ๆ ฟังใหม่นะครับ!!
ผู้เขียน: mamonn
