ในญี่ปุ่นมีขนมมากมายที่ทำมาจากโมจิและถั่วแดงกวน ซึ่งมีให้รับประทานตามฤดูกาลได้ตลอดทั้งปี โอฮากิและโบตะโมจิเป็นหนึ่งในขนมที่มีวัตถุดิบหลักเป็นถั่วแดงกวนห่อโมจิ มารู้จักขนมโอฮากิและโบตะโมจิ เหตุผลที่ขนมมีชื่อเรียกที่แตกต่างกัน และความเชื่อที่ทำให้มีการรับประทานขนมชนิดนี้กันค่ะ
โอฮากิและโบตะโมจิคือขนมอะไร
โอฮากิ (おはぎ, Ohagi) และโบตะโมจิ (ぼたもち, Botamoji) เป็นขนมที่ทำจากแป้งโมจิหรือข้าวเหนียวบดซึ่งนำมาปั้นเป็นก้อนกลมหรือรีและห่อด้วยถั่วแดงกวน นอกจากถั่วแดงกวนแล้วก็ยังมีวัตถุดิบที่นำมาใช้ห่อโมจิอีกหลายอย่าง ได้แก่ งา ถั่วแระกวน ถั่วขาวกวน และผงถั่วเหลืองคินาโกะ เป็นต้น
ขนมทั้งสองชื่อนี้เป็นขนมเดียวกัน แต่มีความแตกต่างกันเฉพาะชื่อและช่วงเวลาการนำมารับประทาน โดยหากรับประทานในวันชุนบุนหรือวันวสันตวิษุวัต ซึ่งเป็นวันที่กลางวันและกลางคืนยาวเท่ากันในฤดูใบไม้ผลิ จะเรียกขนมโมจิชนิดนี้ว่า โบตะโมจิ เพราะโมจิมีลักษณะกลมคล้ายกับดอกโบตั๋นที่กำลังบานในช่วงนี้
ส่วนการเรียกชื่อโอฮากินั้นเป็นเพราะว่า คนญี่ปุ่นนำโมจิมารับประทานในวันชูบุนหรือวันศารทวิษุวัตซึ่งเป็นวันที่กลางวันและกลางคืนยาวเท่ากันในช่วงฤดูใบไม้ร่วง ในขณะที่ดอกฮากิซึ่งเป็นดอกไม้ในช่วงฤดูใบไม้ร่วงกำลังบาน โดยโมจิมีลักษณะออกรีคล้ายดอกฮากิ
ชื่ออื่นนอกเหนือจากโอฮากิและโบตะโมจิ
นอกจากสองชื่อข้างต้นแล้วก็มีชื่อเรียกประจำฤดูร้อนของขนมโมจิชนิดนี้ด้วย โดยมีชื่อเรียกว่า โยฟุเนะ (Yofune, 夜船) หรือเรือกลางคืน ซึ่งเป็นขนมโอฮากิชนิดหนึ่ง แต่แป้งที่ใช้ทำขนมโยฟุเนะนี้จะเป็นข้าวเหนียวที่นำมาบดหยาบๆ และห่อด้วยถั่วแดงกวน ด้วยว่าไม่ต้องใช้ครกตำดังนั้นเพื่อนบ้านจึงไม่รู้ว่ากำลังทำขนมชนิดนี้อยู่ จึงเปรียบเหมือนเรือที่มาจอดในตอนกลางคืนโดยที่ไม่มีใครสังเกตเห็น
ส่วนในฤดูหนาวมีชื่อเรียกขนมโมจิชนิดนี้อีกชื่อหนึ่งว่า โฮคุโซอุ (北窓, Hokusou) หรือหน้าต่างทางทิศเหนือ เหตุผลที่ตั้งชื่อนี้เพราะว่า โดยปกติในช่วงหน้าหนาวคนญี่ปุ่นจะมองไม่เห็นดวงจันทร์ทางหน้าต่างที่อยู่ทางทิศเหนือของบ้าน ดังนั้นจึงมองเห็นแต่ท้องฟ้าที่มืดมิด
ความเชื่อที่ทำให้มีการรับประทานขนมชนิดนี้
คนญี่ปุ่นมีความเชื่อมาตั้งแต่สมัยโบราณว่าสีแดงเป็นเครื่องรางเพื่อช่วยป้องกันภัยพิบัติต่างๆ ข้าวเหนียวและถั่วแดงจึงเป็นเหมือนข้าวแดงที่ช่วยขจัดสิ่งชั่วร้ายออกจากชีวิต อีกทั้งข้าวกับถั่วแดงเป็นตัวแทนของการเก็บเกี่ยวที่ดี ดังนั้นคนญี่ปุ่นจึงนำขนมโบตะโมจิในและขนมโอฮากิมาไหว้เทพเจ้าในวันวสันตวิษุวัตและวันศารทวิษุวัต ตามลำดับ เพื่อแสดงความขอบคุณต่อเทพเจ้าก่อนการเริ่มปลูกและหลังการเก็บเกี่ยวผลผลิต
ปัจจุบันสามารถหาซื้อโอฮากิและโบตะโมจิตามซุปเปอร์มาร์เก็ตทั่วไปในญี่ปุ่นได้ตลอดทั้งปี หากชอบขนมโมจิกับถั่วแดงกวนแล้ว ก็ขอบอกว่าโอฮากิและโบตะโมจิเป็นอีกหนึ่งขนมที่ไม่ควรพลาดชิมหากมาเยือนญี่ปุ่นค่ะ
สรุปเนื้อหาจาก: kanro
