ในช่วงฤดูร้อนของญี่ปุ่น (ประมาณเดือน ก.ค. – ส.ค.) เป็นช่วงที่นิยมจัดงานเทศกาลดอกไม้ไฟตามสถานที่ต่างๆ และยังมีการจัดงานแข่งขันประชันดอกไม้ไฟ ที่เหล่าผู้เชี่ยวชาญและช่างทำดอกไม้ไฟต่างงัดเทคนิคการรังสรรค์ผลงานมาประชันกัน
ดอกไม้ไฟของญี่ปุ่นนั้นมีการใช้เทคนิคที่แตกต่างไปจากศาสตร์การทำดอกไม้ไฟของประเทศฝั่งตะวันตก อีกทั้งมีเอกลักษณ์และความสวยงามจนเป็นที่ยอมรับกันในนานาประเทศ
ดอกไม้ไฟญี่ปุ่นแตกต่างจากที่อื่นอย่างไร?
ส่วนมากดอกไม้ไฟตามแบบประเทศตะวันตกจะมีการใช้ผงดินปืน (ส่วนใหญ่จะเป็นผงดินปืนประเภทเดียว) บรรจุในภาชนะที่เป็นทรงกระบอก เมื่อยิงดอกไม้ไฟขึ้นฟ้า ฝาที่ปิดอยู่ด้านบนและล่างของภาชนะจะเปิดออกทำให้ส่วนผสมด้านในระเบิดออกมาเป็นดอกไม้ไฟ ซึ่งจะมีลักษณะเป็นเส้นสายกระจายออกในพื้นที่จำกัด
เดิมที ดอกไม้ไฟที่ใช้เทคนิคแบบนี้จะใช้สำหรับการแสดงเฉพาะกลุ่มเล็กๆ อย่างเหล่าขุนนางหรือคนที่มีฐานะ การออกแบบจึงเน้นให้สามารถมองเห็นได้ในพื้นที่ไม่กว้างนัก เพราะไม่ได้ต้องการให้คนเห็นเป็นวงกว้างนั่นเอง
นอกจากนี้ การแสดงพลุหรือดอกไม้ไฟสำหรับชาวตะวันตก มักเป็นการใช้ประกอบการแสดงอื่นๆ เช่น การแสดงดนตรี แสงสีเลียง แต่มักจะไม่ได้จัดงานแสดงสำหรับโชว์ดอกไม้ไฟโดยเฉพาะเท่าไรนัก
A small step towards normal. Watched the fireworks last night with a group of friends (it still counts even if the group has been pretty much your entire bubble during the pandemic). The crowd wasn’t crowded or crowding & the fireworks were spectacular. #yql #fireworks #summer pic.twitter.com/ZSgeti8zbf
— Amber Zary (@AmberZary) July 10, 2021
ส่วนการทำดอกไม้ไฟสไตล์ญี่ปุ่น จะเป็นการบรรจุผงดินปืนในภาชนะทรงกลม โดยใช้เทคนิคการอัดบรรจุดินปืนที่เป็นลูกกลมๆ เล็กๆ เป็นวงซ้อนกันเป็นชั้นๆ อยู่ภายใน เมื่อจุดประกายไฟและยิงขึ้นฟ้า ดินปืนลูกเล็กๆ ที่บรรจุอยู่จะค่อยๆ ระเบิดออกจากชั้นในทีละชั้น
#豆ちゃん花火プロジェクト
花火に願いを込めました🐶📢日本では願いを込めて花火を打ち上げてきた歴史があります。
そこで、支援者の皆様より募集した願いを、今年も花火玉に貼っていただきました🏷✨
願いを込めた打ち上げ花火は、
5/30 19時50分よりYouTubeLiveで配信開始‼️お楽しみに～🎆 pic.twitter.com/fSo2IFOVmk— 豆ちゃん花火プロジェクト (@mame_project) May 29, 2021
2019年5月28日(火)#星 （ほし）
花火において、光・色彩・煙を発生させる火薬の部分を「星」という。〖Wikipedia〗
たとえば一般的な打ち上げ花火「割物」では、「星」は空中で光る（開いたとき花弁を形作る）火薬、「割薬」は星を勢いよく飛ばすための火薬。
https://t.co/HnbcNbz2xf#花火の日 pic.twitter.com/PmJHY4aCRz— ねこあつめ今日のあいことば (@nekoaikoto) May 27, 2019
เนื่องจากที่ญี่ปุ่นนิยมจัดงานดอกไม้ไฟบริเวณริมแม่น้ำ หรือบริเวณที่คนทั่วไปสามารถมองเห็นได้เป็นบริเวณกว้าง การออกแบบและเทคนิคการทำดอกไม้ไฟจึงต้องพยายามทำให้วงของดอกไม้ไฟกระจายไปได้กว้างมากที่สุด
นอกจากนี้การใส่ดินปืนลูกเล็กๆ หลายๆ ชั้นภายในทำให้สามารถผสมดินปืนกับสารเคมีที่แตกต่างกันในแต่ละชั้น ส่งผลให้ดอกไม้ไฟมีการเล่นสีได้หลากหลายมากขึ้นอีกด้วย
ดอกไม้ไฟเป็นที่นิยมตั้งแต่ยุคเอโดะ
ญี่ปุ่นมีการสืบทอดเทคนิคการผลิตดอกไม้ไฟมาช้านาน ซึ่งอาชีพช่างผลิตดอกไม้ไฟมีมาตั้งแต่สมัยเอโดะโดยได้รับอิทธิพลมาจากประเทศอังกฤษ
ว่ากันว่าในปี 1613 โชกุนโทคุกาวะ อิเอยาสึ มีโอกาสได้ชมงานแสดงดอกไม้ไฟที่จัดโดยคณะทูตอังกฤษและเกิดความประทับใจ โดยดอกไม้ไฟเริ่มเป็นที่นิยมในหมู่ขุนนางก่อน และมีการแพร่หลายไปสู่บุคคลทั่วไปมากขึ้นในภายหลัง ซึ่งงานดอกไม้ไฟประจำปีสุดอลังการที่จัดริมแม่น้ำสุมิดะในกรุงโตเกียว หรือ Sumidagawa Fireworks Festival (隅田川花火大会) นั้นว่ากันว่าเริ่มมาตั้งแต่ปี 1733 เดิมใช้ชื่องานว่า “Ryogoku no Kawabiraki” (両国の川開き)
おはようございます♪
本日は花火の日。吉宗公の両国川開きでの花火に因んで(1733)
長雨と冷夏と害虫の前年。飢饉による餓死者は97万人。災厄封じと鎮魂の想いで花火の打ち上げを
災厄封じの願いは今も尚。夜空を鮮やかに染め上げる華。今年は見られるでしょうか
本日も素敵な一日を(*^_^*) pic.twitter.com/uxVoFfhAWJ
— 唐司 誠＠行政書士@さいたま市 (@tounosu_makoto) May 27, 2021
อาชีพที่เกี่ยวข้องกับดอกไม้ไฟ
อาชีพช่างชำนาญการในการทำดอกไม้ไฟ หรือ Firework master (花火師) เป็นอาชีพที่มีมาตั้งแต่สมัยเอโดะ ในปัจจุบันมีอาชีพที่เกี่ยวข้องกับดอกไม้ไฟแบ่งได้หลัก 3 กลุ่มหลักคือ ช่างผลิตดอกไม้ไฟ คนเตรียมจัดงานแสดงดอกไม้ไฟ และคนที่มีหน้าที่เก็บกวาดหลังจากจัดงานดอกไม้ไฟ
令和3年度 「第26回炎の祭典」開催を決定いたしました。https://t.co/g5RCRC2Xcu
手筒花火発祥の地、三河伝統手筒花火。ご期待ください！
※観客席数を大幅に縮小し、感染防止対策を講じたうえで開催いたします。#炎の祭典 #手筒花火 #豊橋 pic.twitter.com/Ez4o1xa6OD— 炎の祭典実行委員会 (@honoonosaiten) July 16, 2021
อาชีพช่างผลิตดอกไม้ไฟนั้นถือว่าต้องมีความเชี่ยวชาญเฉพาะทางมาก และจะต้องมีการสอบใบอนุญาตในการทำอาชีพนี้ เนื่องจากญี่ปุ่นมีกฎหมายควบคุมสินค้าที่เกี่ยวกับวัตถุไวไฟหรือสารที่ก่อให้เกิดการระเบิด คนที่เป็นช่างผลิตจึงต้องมีความรู้ความเชี่ยวชาญในด้านนี้อย่างมากด้วย
ไม่ใช่แค่ความรู้ด้านเทคนิคอย่างเดียว วิชาชีพนี้ต้องมีความคิดสร้างสรรค์สูง เนื่องจากการสร้างสรรค์ดอกไม้ไฟให้เป็นรูปร่างหรือสีสันต่างๆ ต้องใช้จินตนาการและต้องใช้สกิลทั้งด้านวิทย์และศิลป์อย่างเต็มที่เลยทีเดียว
งานดอกไม้ไฟสุดอลังการที่ญี่ปุ่น
การที่ญี่ปุ่นจัดแสดงดอกไม้ไฟและการแข่งขันประกวดดอกไม้ไฟบ่อยๆ นั้น มีส่วนทำให้เหล่าช่างผลิตดอกไม้ไฟต้องคอยพัฒนาฝีมือของตัวเองอยู่เสมอ หนึ่งในงานประกวดดอกไม้ไฟที่มีชื่อเสียงที่สุดในญี่ปุ่นคือ “Omagari Hanabi” National Fireworks Competition (「大曲の花火」全国花火競技大会) ซึ่งจัดเป็นประจำทุกปีในเดือนสิงหาคม ที่เมืองไดเซ็น (大仙市) จังหวัดอาคิตะ เป็นงานยิ่งใหญ่ระดับประเทศที่ผู้ชนะในงานนี้จะได้รับรางวัลจากนายกรัฐมนตรีเลยทีเดียว
週末に70万人以上が集まる大曲の花火へ。
江戸時代に日本の花火が発展したのは、その間、外国では戦争に火薬を持って行かれたけど、日本は戦争が無かったためだそうです。そういう意味でも花火は平和の象徴ですね。#大曲の花火 #全国花火競技大会 #大曲花火大会 pic.twitter.com/EJtToSIpfo— Tad (@TadTwi2011) August 27, 2018
【諏訪湖祭湖上花火大会】(長野県諏訪市)
8月15日(金)
1部は尺玉の早打ちとスターマインが登場する競技花火で、2部では水上スターマインや、広大な諏訪湖ならではの約2kmの「大ナイヤガラ」などが披露される。 pic.twitter.com/figM2DBMJg— 2014絶対行きたい!!全国の花火大会 (@zennkokuhanabij) July 14, 2021
แม้ว่างานแสดงหรือแข่งขันดอกไม้ไฟมักจะจัดขึ้นในฤดูร้อน แต่ช่างฝีมือผู้ทำดอกไม้ไฟทั้งหลายก็ใช้เวลาช่วงที่ไม่มีงานแสดงในการพัฒนาและสร้างสรรค์ผลงานอยู่ตลอดเวลา เราจึงเห็นได้ว่าญี่ปุ่นมักมีเทคนิคการสร้างสรรค์ดอกไม้ไฟสุดอลังการออกมาให้เราได้ชมอยู่เรื่อยๆ
สำหรับใครที่ชื่นชอบการชมดอกไม้ไฟ ห้ามพลาดที่จะหาโอกาสไปชมงานแสดงหรืองานแข่งขันดอกไม้ไฟที่ประเทศญี่ปุ่นเลยนะคะ รับรองว่าคุณจะต้องร้องว้าวและประทับใจกับความอลังการของงานศิลป์ที่รังสรรค์อย่างพิถีพิถันโดยช่างฝีมือนี้อย่างแน่นอน
สรุปเนื้อหาจาก: tenki, japan-fireworks
