สำหรับเพื่อนๆ ที่กำลังมองหาประสบการณ์ใหม่ๆ ในการเดินทางด้วยรถไฟในญี่ปุ่น JR Times by JR East ก็เป็นเว็บหนึ่งที่เหมาะกับการทำการบ้านเพื่อเตรียมทริปลุยญี่ปุ่นค่ะ โดย JR Times by JR East เป็นเว็บไซต์ที่รวมทุกบทความเกี่ยวกับรถไฟที่นักท่องเที่ยวต้องรู้ ซึ่งรวมถึงบทความรีวิวสถานที่ท่องเที่ยวเด็ดๆ ห้ามพลาดที่สามารถเดินทางไปได้โดยรถไฟ JR East อีกมากมาย!
ในบทความนี้ เราจะพาเพื่อนๆ ไปรู้จักกับโลกแห่งคนรักรถไฟญี่ปุ่นจากบทความโดยคุณ Carissa Loh นักเขียนชาวสิงคโปร์ผู้หลงรักญี่ปุ่นและมีประสบการณ์ท่องเที่ยวญี่ปุ่นมาแล้วทั่วประเทศ! ในบทความนี้ คุณ Carissa จะพาเราไปรู้จักกับคนรักรถไฟทั้ง 10 แบบ พร้อมเสน่ห์มากมายของรถไฟที่คนรักรถไฟเหล่านี้หลงรัก! และไม่แน่ว่าเพื่อนๆ อาจจะรู้สึกว่าตัวเองตรงกับหนึ่งในกลุ่มคนรักรถไฟเหล่านี้ด้วย
คุณคือกลุ่มไหนในกลุ่มคนรักรถไฟทั้ง 10 กลุ่ม?
ถ้าคุณเคยไปที่ญี่ปุ่นมาก่อน คุณอาจจะเคยนั่งรถไฟของญี่ปุ่นกันมาบ้าง ซึ่งเครือข่ายทางรถไฟของญี่ปุ่นนั้นเป็นเครือข่ายที่กระจายอย่างกว้างขวางและถูกพัฒนามาเป็นอย่างดี และผู้อยู่อาศัยและนักท่องเที่ยวส่วนมากก็ได้ใช้บริการรถไฟเป็นประจำไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ดังนั้นคุณจะแทบไม่เจอคนที่ไม่ชอบรถไฟเลย นอกจากนี้ด้วยความที่รถไฟเข้ามาผูกอยู่กับชีวิตประจำวันโดยเฉพาะในเมืองแล้ว จึงไม่แปลกเลยที่เราจะเห็นบรรดาคนรักรถไฟ (鉄道ファン tetsudо̄ fan) ทุกรูปแบบในทุกกลุ่มของสังคม
แม้ว่าจะมีกลุ่มคนรักรถไฟนับหลายสิบกลุ่มที่มีวัฒนธรรมเป็นของตนเอง แต่ในบทความนี้พวกเราจะไปดูกลุ่มคนรักรถไฟ 10 แบบและเสน่ห์ของรถไฟที่น่าดึงดูดและน่าตื่นเต้นสำหรับพวกเขา เอาล่ะ คุณพร้อมจะไปท่องโลกของคนรักรถไฟกันหรือยัง? ถ้าพร้อมแล้วก็ขึ้นขบวนมาเลย!
1) โนริเท็ตสึ (乗り鉄) คนรักการนั่งรถไฟ
โนริเท็ตสึเป็นหนึ่งในสองกลุ่มใหญ่ของคนรักรถไฟ โดยคำว่าโนริเท็ตสึมาจากคำว่าโนริ (乗り การขึ้นพาหนะ) และเท็ตสึที่เป็นคำย่อของคำว่าเท็ตสึโด (鉄道 ทางรถไฟ) ซึ่งก็ตรงตามชื่อเลย เพราะคนกลุ่มโนริเท็ตสึนี้เป็นกลุ่มคนที่รักการนั่งรถไฟ! ไม่ว่าจะเป็นความเพลิดเพลินที่พวกเขาได้จากการมองวิวทิวทัศน์ตามฤดูกาลผ่านไปมานอกหน้าต่างรถไฟ หรือการปล่อยตัวเองให้พักผ่อนกับเครื่องดื่มแก้วโปรดขณะเคลิ้มไปกับจังหวะการวิ่งนิ่มๆ ของรถไฟก็ตาม ความสนุกทั้งหมดล้วนอยู่ในการนั่งรถไฟ
2) โทริเท็ตสึ (撮り鉄) คนรักการถ่ายรูปรถไฟ
โทริ (撮り) หมายถึง “การถ่ายรูป” และเทียบกับกลุ่มโนริเท็ตสึที่รักการนั่งรถไฟแล้ว โทริเท็ตสึจะเป็นกลุ่มที่รักการถ่ายรูปรถไฟ ไม่ว่าจะเป็นการลงทุนไปยังทำเลพิเศษเพื่อถ่ายรูปรถไฟที่วิ่งผ่านไปมาโดยมีวิวพื้นหลังสวยๆ หรือการรอเพื่อแชะรูปรถไฟขบวนที่หายากก็ตาม อุปกรณ์ที่โทริเท็ตสึขาดไม่ได้เลยคือกล้องถ่ายรูปคู่ใจของพวกเขา
3) จิโคคุเฮียวเท็ตสึ (時刻表鉄) คนรักการดูตารางเดินรถไฟ
ในประเทศญี่ปุ่น ตารางเดินรถไฟ (時刻表 jikokuhyо̄) ขนาดใหญ่เท่าสมุดเลขโทรศัพท์จะถูกวางจำหน่ายอยู่ตามร้านหนังสือและสถานีรถไฟ และมักจะมีการอัพเดตในทุกๆ เดือน จิโคคุเฮียวเท็ตสึเป็นกลุ่มคนที่สนุกกับการอ่านหนังสือเหล่านี้และวางแผนทริปเที่ยวต่างๆ ด้วยความที่รถไฟของญี่ปุ่นวิ่งตรงต่อเวลาและวิ่งเข้าออกชานชาลาตรงตามกำหนดการนี้เอง จึงอาจจะเป็นจุดที่ทำให้งานอดิเรกนี้เป็นที่แพร่หลายในญี่ปุ่นมากกว่าในประเทศอื่นทั่วโลก
4) เอกิเท็ตสึ (駅鉄) ผู้เชี่ยวชาญเรื่องสถานีรถไฟ
ในขณะที่รถไฟเป็นสิ่งที่พาคุณเดินทางจากที่หนึ่งไปยังอีกทีหนึ่ง สถานีรถไฟ (駅 eki) ก็เป็นทางผ่านไปยังจุดหมายปลายทางของคุณ คนกลุ่มเอกิเท็ตสึเป็นกลุ่มคนที่สนุกกับการเยี่ยมเยียนสถานีรถไฟหลากหลายแห่ง และไม่มีอะไรทำให้พวกเขาตื่นเต้นไปกว่าการได้ค้นพบและสนุกไปกับจุดเด่นที่ต่างกันออกไปตามแต่ละสถานี สถานีรถไฟในญี่ปุ่นไม่ได้เป็นเพียงจุดเดินทางเข้าออกเท่านั้น แต่ยังมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานพอๆ กับรถไฟ และบางสถานียังมีลูกเล่นที่เป็นจุดเด่นของตัวเอง เช่น สถานี Shiojiri (塩尻駅) ที่มีไร่องุ่นที่ใช้งานได้จริงอยู่บนชานชาลา!
5) ฉะเรียวเท็ตสึ (車両鉄) ผู้เชี่ยวชาญด้านขบวนรถไฟ
ญี่ปุ่นอาจจะขึ้นชื่อเรื่องรถหัวกระสุนชินกันเซ็นที่ทั้งเร็วเหนือชั้นและมีความไฮเทค แต่นอกจากนึ้ญี่ปุ่นก็ยังมีรถไฟท้องถิ่นที่แม้จะวิ่งช้ากว่าแต่ก็ยังตรงต่อเวลาอย่างไม่มีที่ติ รวมถึงรถไฟท่องเที่ยวธีมพิเศษอย่าง Joyful Train ด้วย ขบวนรถไฟในภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า ฉะเรียว (車両 sharyо̄) และกลุ่มฉะเรียวเท็ตสึเป็นกลุ่มแฟนคลับดีไซน์รถไฟทั้งหลายนี้เอง พวกเขามีความรู้ที่แน่นเปรี๊ยะเรื่องขบวนรถไฟประเภทต่างๆ เช่นขบวนรถไฟโมเดลไหนถูกใช้บนทางรถไฟสายใด ขบวนรถไฟนั้นๆ ให้บริการในช่วงเวลาใด ประวัติความเป็นมาและพัฒนาการของขบวนรถ ฯลฯ
6) โอโตะเท็ตสึ (音鉄) ผู้เชี่ยวชาญด้านเสียงรถไฟ
กลุ่มโอโตะเท็ตสึที่มีความเฉพาะทางหน่อยนี้เป็นกลุ่มที่ชื่นชอบการฟังเสียง (音 oto) ต่างๆ ของรถไฟ หรือแม้กระทั่งเสียงดนตรีและเสียงประกาศที่เล่นตลอดการเดินทางบนรถไฟ โดยคนกลุ่มนี้มักเดินทางเพื่ออัดเสียงต่างๆ เหล่านี้ ตั้งแต่เสียงของรถไฟที่แล่นเขามาในสถานีรถไฟ ไปจนถึงเสียงของรถไฟที่วิ่งฉึกฉักไปตามราง และโอโตะเท็ตสึที่ช่ำชองสามารถระบุโมเดลของรถไฟได้แค่จากการฟังคลิปเสียงสั้นๆ เท่านั้น!
7) เอกิเบ็นเท็ตสึ (駅弁鉄) คนรักการชิมและสะสมเอกิเบ็น
เอกิเบ็น (駅弁) ที่มีเอกลักษณ์ของญี่ปุ่นนั้นเป็นข้าวกล่องที่วางจำหน่ายตามสถานีรถไฟหรือบนขบวนรถไฟเพื่อให้ผู้โดยสารได้รับประทานระหว่างการนั่งรถไฟยาวๆ ซึ่งเอกิเบ็นเท็ตสึเป็นกลุ่มคนรักรถไฟที่เดินทางทั่วประเทศญี่ปุ่นเพื่อตามชิมข้าวกล่องของอร่อยท้องถิ่นเหล่านี้ และมักจะเก็บสะสมคอลเลกชันห่อกระดาษ (包装紙 hо̄sо̄shi) เป็นของที่ระลึกจากการเดินทางของพวกเขา คำขวัญประจำใจของเอกิเบ็นเท็ตสึตัวจริงน่ะเหรอ? “กินให้เรียบ”
8) โอชิเท็ตสึ (押し鉄) นักสะสมแสตมป์
เมื่ออยู่ในญี่ปุ่น คุณอาจจะสังเกตได้ว่าสถานีรถไฟบางแห่งมีโต๊ะตั้งอยู่ในมุมหนึ่งโดยบนโต๊ะจะมีแสตมป์ตรายาง แท่นหมึก และกระดาษแผ่นเล็กๆ เตรียมไว้ สิ่งที่เรียกว่า แสตมป์สถานี (駅スタンプ) เหล่านี้เป็นแสตมป์ที่มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่สื่อถึงพื้นที่รอบๆ สถานีนั้นๆ โดยโอชิเท็ตสึตัวจริงจะออกตามหาแสตมป์เหล่านี้ในทุกสถานีที่พวกเขาเคยไปและมักจะมีคอลเลกชั่นชุดใหญ่เป็นของตัวเอง โอชิ (Oshi) มาจากคำกริยาในภาษาญี่ปุ่นว่าโอสุ (押す Osu การกด) ซึ่งสื่อกริยาการกดเมื่อประทับตรายางของแสตมป์นั่นเอง
9) โมะเคเท็ตสึ (模型鉄) นักสะสมและประกอบโมเดลรถไฟ
การสะสมโมเดล (模型 mokei) ของรถไฟและทางรถไฟเป็นงานอดิเรกยอดนิยมทั้งในญี่ปุ่นและในประเทศอื่นทั่วโลก ตั้งแต่ชุดโมเดลรถไฟขนาดจิ๋ว ไปจนถึงการสร้างฉากสามมิติเพื่อให้โมเดลรถไฟวิ่ง ในขณะที่โมะเคเท็ตสึบางคนสะสมโมเดลรถไฟขนาดจิ๋วไว้ตั้งโชว์เฉยๆ เหมือนเวลาสะสมฟิกเกอร์ บางคนก็ลงทุนสร้างฉากสามมิติที่มีทั้งรายละเอียดและใช้งานได้จริง โดยมีครบทั้งชิ้นส่วนที่เคลื่อนไหว ต้นไม้ ผู้คน และอาคารต่างๆ
10) ชูชูเท็ตสึ (収集鉄) นักสะสมสินค้าและของที่ระลึกเกี่ยวกับรถไฟ
ปิดท้ายลิสต์กันด้วยนักสะสมมือฉมัง กลุ่มชูชูเท็ตสึที่มีเป้าหมายคือ “การสะสม” ในขณะที่บางคนถ่ายรูปเก็บไว้เป็นที่ระลึกของทริป กลุ่มชูชูเท็ตสึจะสะสมของที่ระลึกทุกอย่างที่เกี่ยวข้องกับรถไฟ ซึ่งชูชูเท็ตสึส่วนมากจะสะสมตั๋วรถไฟและอาจจะถึงขั้นเก็บไว้เป็นอัลบั้ม โดยเฉพาะตั๋วจากรถไฟที่วิ่งในรอบที่จำกัดหรือในงานฉลองครบรอบต่างๆ ส่วนชูชูเท็ตสึตัวยงจะสะสมชิ้นส่วนรถไฟเช่นป้าย และยังมีงานประมูลชิ้นส่วนรถไฟที่ไม่ใช้แล้วซึ่งจัดโดยบริษัทรถไฟเพื่อกลุ่มคนชูชูเท็ตสึโดยเฉพาะ!
แต่โลกของคนรักรถไฟไม่ได้มีอยู่แค่นี้!
ถ้าเพื่อนๆ อยากรู้จักเสน่ห์ของรถไฟผ่านคนรักรถไฟทั้ง 10 กลุ่มนี้ให้มากขึ้น ไปสนุกกันต่อได้ในบทความแบบจัดเต็มจากคุณ Carissa Loh ที่จะพาเพื่อนๆ ไปสนุกกับโลกของคนรักรถไฟที่มีเสน่ห์มากมายของรถไฟซ่อนไว้ในแบบที่เราไม่เคยรู้มาก่อน! คลิกอ่าน “คุณคือกลุ่มไหนในกลุ่มคนรักรถไฟทั้ง 10 กลุ่ม?” จากเว็บ JR TIMES by JR-EAST บทความโดยคุณ Carissa Loh หรือคลิกที่ภาพด้านล่างแล้วไปสนุกกันต่อได้เลย
