แม้ว่าสารฆ่าแมลงเป็นวัสดุในการกำจัดแมลงศัตรูพืชอย่างรวดเร็ว แต่การใช้สารฆ่าแมลงเป็นประจำนอกจากจะทำให้แมลงมีความต้านทานดื้อต่อยาฆ่าแมลงแล้วก็ยังทำให้มีสารพิษตกค้างในดินส่งผลเสียต่อระบบนิเวศได้ นักวิทยาศาสตร์จำนวนมากศึกษาวิธีการตามธรรมชาติเพื่อกำจัดแมลงศัตรูพืช เช่นเดียวกับทีมนักวิจัยของมหาวิทยาลัยเกียวโตได้ศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้ศัตรูตามธรรมชาติของแมลงมาเพื่อกำจัดแมลงศัตรูพืช มารู้สิ่งที่ค้นพบโดยทีมนักวิจัยกันค่ะ
การค้นพบที่น่าสนใจเกี่ยวกับความไปได้ในการพัฒนาสารฆ่าแมลงโดยวิธีการตามธรรมชาติ
กลุ่มนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเกียวโตพบว่าไรแมงมุมหรือไรแดง (Spider mites) ซึ่งเป็นศัตรูของพืช เช่น ผักและต้นผลไม้ หลีกเลี่ยงไม่เดินผ่านรอยเท้าของมดซึ่งเป็นศัตรูตามธรรมชาติของพวกมัน โดยปกติมดบางสายพันธุ์กินไรแมงมุมเป็นอาหาร ดังนั้นไรแมงมุมมีความสามารถในการตรวจจับและหลีกเลี่ยงรอยเท้าของมด จากการศึกษาพบว่าสารเคมีที่อยู่บนรอยเท้าของมดคือ ฟีโรโมน (Pheromone) ซึ่งเป็นสารเคมีที่มดสร้างขึ้นเพื่อใช้แลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกลุ่มมดด้วยกัน เช่น การบอกทิศทาง การส่งสัญญาณเตือน และความเป็นอาณาเขต เป็นต้น โดยมีการศึกษาดังนี้ เมื่อนำใบไม้ที่มีรอยเท้าและไม่มีรอยเท้าของมดทั้งสายพันธุ์ที่กินไรแมงมุมและไม่กินไรแมงมุมมาวางเรียงไว้ แล้วปล่อยให้ไรแมงมุม 2 สายพันธุ์เดินผ่าน ผลการทดลองพบว่าไรแมงมุมทั้ง 2 สายพันธุ์ เดินเลี่ยงใบไม้ที่มีรอยเท้ามดทั้งสองสายพันธุ์ เช่นเดียวกับการทดสอบบนกิ่งไม้ก็พบว่าไรแมงมุมเดินเลี่ยงบริเวณที่มดเดินผ่าน ทั้งนี้ไรแมงมุมเดินผ่านใบไม้และกิ่งไม้ที่ไม่มีรอยเท้ามดตามปกติ
นอกจากนี้ เมื่อสกัดสารเคมีจากมดและนำมาป้ายไว้บนแผ่นกระดาษพบว่าไรแมงมุมเดินเลี่ยงทางเดินที่มีสารเคมีจากมด จากผลการทดลองดังกล่าวทำให้นักวิทยาศาสตร์ได้แนวคิดในการนำสารสกัดจากมดมาใช้ประโยชน์เพื่อผลิตผลิตภัณฑ์ไล่ไรแมงมุมศัตรูสำคัญของพืชในอนาคตอันใกล้นี้
ทำไมนักวิทยาศาสตร์จึงให้ความสำคัญกับการศึกษาเพื่อกำจัดไรแมงมุม
ไรแมงมุมหรือไรแดงจัดเป็นศัตรูที่สำคัญต่อพืชหลายชนิด ไรชนิดนี้ดูดกินน้ำเลี้ยงของพืชและปล่อยสารพิษออกมา ทำให้ใบและส่วนต่างๆ ของพืชมีลักษณะเป็นจุดเล็กๆ สีขาวซีด และหากมีปริมาณของไรแดงมากก็จะส่งผลให้จุดเล็กๆ แพร่ขยายติดต่อกันเป็นวงกว้าง และใบจะค่อยๆ เปลี่ยนจากสีขาวซีดเป็นสีน้ำตาลแห้ง เหี่ยวและร่วงหล่นจากต้นในที่สุด
ด้วยว่าไรแมงมุม 1 ตัว ออกไข่มาครั้งละหลายร้อยใบ และภายใน 10 วันรุ่นลูกก็จะเริ่มออกไข่อีก ทำให้มีการเพิ่มจำนวนได้อย่างรวดเร็วและเป็นศัตรูสำคัญของพืชผัก นอกจากนี้พบว่าแมลงชนิดดื้อต่อยาฆ่าแมลงได้ง่าย โดยยาฆ่าแมลงชนิดเดียวกันจะไร้ประสิทธิภาพหลังจากผ่านไปหลายปี
การค้นพบดังกล่าวมีประโยชน์เพื่อการนำมาพัฒนายาฆ่าแมลงที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดและไล่ไรแมงมุมโดยไม่มีพิษต่อมนุษย์ อีกทั้งยังสามารถใช้เป็นแนวทางเพื่อพัฒนาการกำจัดแมลงศัตรูพืชโดยวิธีการธรรมชาติได้ในอนาคตอันใกล้
สรุปเนื้อหาจาก mainichi
