การนอนหลับเป็นสิ่งสำคัญ เพราะเป็นการพักผ่อนจากความเหนื่อยล้าและช่วยให้ร่างกายได้ซ่อมแซมตัวเอง ในเมื่อการนอนหลับเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับมนุษย์ คนญี่ปุ่นในอดีตจึงได้คิดค้นสำนวนสุภาษิตที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับขึ้นมามากมาย แถมยังน่าสนใจทุกสำนวนอีกด้วย เราลองไปเรียนรู้สำนวนญี่ปุ่นที่เกี่ยวกับการนอนกันค่ะ
果報は寝て待て (kahou ha netemate)
สำนวนนี้แปลว่า โชคดีต้องนอนรอ หมายความว่า ไม่ว่าเราจะขวนขวายหาความโชคดีมากแค่ไหนก็ไม่มีทางได้รับมา ควรรออยู่เฉย ๆ อย่างใจเย็นให้โชคเข้ามาหาเราเอง สำนวนนี้มาจากแนวคิดที่ว่า การที่เราจะมีดวงดี โชคดี มีความสุข มันไม่ได้มาจากกำลังของมนุษย์ แต่มาจากเบื้องบนเป็นผู้กำหนด ฉะนั้นก็มีแต่ต้องรอคอยอย่างใจเย็น อย่างไรก็ตาม ถึงแม้จะนอนรอโดยไม่ทำอะไรเลย โอกาสดี ๆ ก็คงไม่เข้ามา สำนวนนี้จึงตีความได้ว่า ให้เราทำในส่วนของตัวเองเท่าที่ทำได้ นอกเหนือจากนี้ก็ทำได้แค่นอนรอ
北枕に寝るな (kita makura ni neruna)
สำนวนนี้แปลว่า อย่านอนหันหัวไปทางทิศเหนือ หมายความว่า ไม่ควรนอนหันหัวไปทางทิศเหนือ เพราะถือว่าไม่เป็นมงคล จะโชคไม่ดี สำนวนนี้มาจากการที่เวลาจัดงานศพจะให้ผู้เสียชีวิตนอนหันหัวไปทางทิศเหนือ ซึ่งการปฏิบัติแบบนี้มีที่มาจากตอนที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน ได้หันหัวนอนไปทางทิศเหนือ ทำให้คนญี่ปุ่นถือกันว่าไม่ควรนอนหันหัวไปทางทิศเหนือ เพราะเป็นทิศสำหรับผู้เสียชีวิต
盗人の昼寝 (nusubito no hirune)
สำนวนนี้แปลว่า โจรนอนกลางวัน หมายความว่า เมื่อตั้งใจจะทำอะไรบางอย่าง ก็ย่อมมีความคิดและเหตุผลบางประการในการทำสิ่งนั้น สำนวนนี้มาจากการเปรียบเปรยว่าพวกขโมยขโจรจะชอบออกขโมยของกลางดึก จึงมักจะนอนกลางวันเพื่อเอาแรงและเตรียมตัวให้พร้อม อีกทั้งยังใช้กล่าวถึงการกระทำบางอย่างเพื่อจุดประสงค์บางอย่าง ปกติจะใช้ในเรื่องที่ไม่ดี สำนวนเต็มคือ 盗人の昼寝も当てがある (nusubito no hirune mo ate ga aru)
寝た間は仏 (netama ha hotoke)
สำนวนนี้แปลว่า ตอนนอนก็เหมือนพระพุทธเจ้า หมายความว่า มนุษย์ทุกคนเวลานอนหลับ จิตใจก็ว่างเปล่า ไม่ได้คิดอะไรเหมือนกับพระพุทธเจ้า สำนวนนี้มาจากการเปรียบเปรยว่าขณะนอนหลับ จิตใจเราจะปราศจากความกังวลหรือปัญหาใด ๆ ไม่ยินดียินร้าย สงบดั่งอยู่ในสรวงสวรรค์ แน่นอนว่าเวลาที่เรานอนหลับ เราจะลืมสิ้นทุกสิ่งอย่างและรู้สึกสบายตัวมาก มีวลีที่มีความหมายคล้ายสำนวนนี้คือ 寝る間が極楽 (neruma ga gokuraku) ตอนนอนหลับคือสรวงสวรรค์ และ 寝るほど楽はない (neruhodo raku ha nai) ไม่มีสิ่งไหนสบายเท่าการนอนหลับ
寝ていて転んだ例なし (neteite koronda tameshi nashi)
สำนวนนี้แปลว่า ไม่มีใครนอนแล้วหกล้ม หมายความว่า ถ้าไม่ทำอะไรเลย ก็จะไม่ล้มเหลว สำนวนนี้มาจากการเปรียบเปรยว่า คนที่ยืนก็จะหกล้มได้ง่าย แต่หากเราไม่ยืน นอนราบลงไปกับพื้น ก็จะไม่มีทางหกล้มนั่นเอง ในกรณีนี้จะเป็นการเตือนว่าไม่ควรทำหรือพูดอะไรเกินความจำเป็น เพื่อไม่ให้เกิดเรื่องไม่ดี พูดง่าย ๆ ก็คือ อยู่เฉย ๆ เซฟที่สุด
人を叩いた夜は寝られぬ (hito wo tataita yoru ha nerarenu)
สำนวนนี้แปลว่า คืนที่ตีคนจะนอนไม่หลับ หมายความว่า วันที่ตัวเราสาดความไม่พอใจใส่ผู้อื่น ไม่ว่าจะด้วยวาจาหรือการกระทำ ในคืนนั้นเราจะเกิดความไม่สบายใจเสียเองจนนอนไม่หลับ สำนวนนี้มาจากพฤติกรรมหุนหันพลันแล่นที่ไปมีเรื่องทะเลาะเบาะแว้ง ชกต่อยหรือตบตีกับผู้อื่น ผู้ที่ถูกกระทำอาจจะแค่เจ็บกาย แต่ผู้ที่กระทำอาจจะเกิดความทุกข์ใจเองในภายหลัง ไม่สบายใจจนนอนไม่ได้หลับไม่ลง เป็นทุกข์ไม่จบสิ้น
สรุปเนื้อหาจาก kotowaza
