“ภาวะโควิดทำให้เกาหลีใต้นำเข้าสินค้าจากญี่ปุ่นเพิ่มขึ้น” ท่านผู้อ่านเห็นประโยคนี้อาจตกใจไปใหญ่โต จริงๆ แกล้งจั่วหัวไปอย่างนั้นแหละครับ ความจริงแล้วสินค้าที่นำเข้ามากขึ้นในที่นี้ก็คือ “แก้วกระดาษใช้แล้วทิ้ง” กับ “ผลิตภัณฑ์พลาสติกใช้แล้วทิ้ง” เท่านั้นเองครับ ซึ่งในอีกด้านหนึ่งก็ก่อให้เกิดปัญหาขยะพลาสติกและกระดาษในเกาหลีใต้ด้วย
เหตุผลง่ายๆ ที่ทำให้การนำเข้าสูงขึ้นก็เพราะมาจากการที่ว่ารัฐบาลเกาหลีจำกัดเวลาเปิดทำการของร้านอาหาร ร้านกาแฟ จำกัดจำนวนคนในการนั่งชุมนุมกันนอกบ้าน (เนื่องจากภาวะโควิด) ทำให้คนหันมาใช้บริการ food delivery มากขึ้น และความต้องการภาชนะใส่อาหารแบบใช้แล้วทิ้งก็เพิ่มขึ้นตามไปด้วย
เกาหลีใต้นำเข้าผลิตภัณฑ์พลาสติกใช้แล้วทิ้ง 60,000 ถึง 70,000 ตันทุกปี ในจำนวนนี้เป็นนำเข้าจากญี่ปุ่น 40% ถึง 50% การใช้ภาชนะใส่อาหารแบบใช้แล้วทิ้งอย่างมากมายนี่แหละครับทำให้เกาหลีกลายเป็นประเทศที่มีปริมาณการผลิตขยะต่อหัวสูงเป็นอันดับ 3 ของโลก (อันดับ 1 คืออเมริกา อันดับ 2 คืออังกฤษ ส่วนญี่ปุ่นนั้นเป็นอันดับ 5) รายงานของกรีนพีซกล่าวอ้างว่าครัวเรือนชาวเกาหลีทั่วไปนั้นทิ้งขยะพลาสติกที่เป็นผลิตภัณฑ์ใช้แล้วทิ้งเฉลี่ยสัปดาห์ละ 92 ชิ้น!!! ซึ่งมาจากพฤติกรรมการบริโภคของคนเกาหลีโดยตรง ยกตัวอย่างเช่น ถ้าคุณไปเข้าร้านกาแฟที่เกาหลีใต้ ถึงคุณจะนั่งดื่มในร้าน ถ้าเป็นกาแฟร้อนเขาก็ใส่ถ้วยกระดาษ ส่วนกาแฟเย็นก็ใส่แก้วพลาสติกมาให้ (ถ้าเป็นเมืองไทยดื่มกาแฟร้อนในร้านเขายังใส่แก้วกาแฟที่เป็นกระเบื้องใช่ไหมครับ ซึ่งล้างแล้วใช้ใหม่ได้ ในเมืองไทยเองก่อนยุคโควิดระบาดนั้นยังมีการณรงค์ให้นำเอาแก้วกาแฟหรือภาชนะบรรจุกาแฟเย็นจากที่บ้านมาใช้เพื่อลดขยะด้วยซ้ำ แต่พอโควิดระบาด แคมเปญพวกนี้ก็หายไปด้วยเหตุผลด้านอนามัย) หรือแม้แต่กล่องใส่ข้าวที่ใช้ในธุรกิจ food delivery บางทีก็มีการตกแต่งภายนอกกล่องอย่างหรูหราด้วย ซึ่งก็ล้วนเป็นผลิตภัณฑ์พลาสติกใช้แล้วทิ้งทั้งนั้น
ที่ผ่านมาก่อนหน้านั้นในปี 2018 รัฐบาลเกาหลีได้เคยพยายามแก้ไขปัญหานี้ด้วยการออกคำสั่งห้ามไม่ให้ร้านกาแฟเอาแก้วกระดาษแบบใช้แล้วทิ้งมาใช้เสิร์ฟกาแฟในร้านให้ลูกค้า (คือใช้แก้วกระดาษได้เฉพาะลูกค้าที่สั่งกลับบ้าน) อย่างไรก็ดี ภาวะโควิดทำให้การนั่งกินนั่งดื่มตามร้านกาแฟหรือร้านอาหารหายไป แล้วคนก็หันมาใช้บริการฟู้ดเดลิเวอรี่กันมากๆ ซึ่งก็ทำให้ขยะพลาสติกกลับมาเพิ่มสูงขึ้นอีกครั้ง
ปัญหาอีกอย่างหนึ่งของขยะพลาสติกในเกาหลีใต้ก็คือมันถูกนำมารีไซเคิลได้ยาก เพราะบางครั้งบรรจุภัณฑ์ถูกทำด้วยวัสดุหลายชนิดผสมกัน แถมยังมีการใช้กาว และก็ไม่มีการทำความสะอาดขยะพลาสติกก่อนทิ้งด้วย (ในขณะที่การทิ้งขยะพลาสติกของคนญี่ปุ่นนั้นจะมีการทำความสะอาดก่อนทิ้ง)
ภาวะโควิดทำให้ธุรกิจอีกอย่างหนึ่งเฟื่องฟู นั่นก็คือธุรกิจโฮมดิลิเวอรี่จากการที่มีคนชอบสั่งซื้อสินค้าออนไลน์มากขึ้น การนำเข้ากระดาษใช้แล้วจากญี่ปุ่นเพื่อทำเป็นกล่องกระดาษสำหรับส่งของก็เพิ่มสูงขึ้นด้วย จากที่เคยนำเข้าจากญี่ปุ่นปีละ 200,000 ถึง 300,000 ตัน แต่พอถึงปี 2021 ยอดนำเข้ากลับพุ่งสูงขึ้นถึง 390,000 ตัน!!!
ด้วยเหตุที่กล่าวมานี้จึงเป็นที่คาดการณ์ว่าภาวะโควิดในเกาหลีใต้อาจทำให้เกิดภูเขาขยะขึ้นมาในไม่ช้านี้แน่นอน
เป็นอย่างไรกันบ้างครับ ตัวผู้เขียนเองคิดว่าในเรื่องทั้งจิตสำนึกและวิธีการรีไซเคิลขยะนั้น ญี่ปุ่นก็ยังถือว่าดีกว่าอีกหลายๆ ประเทศนะครับ วันนี้ก็ต้องขอลาเพียงเท่านี้ไปก่อน พบกันใหม่สวัสดีครับ
สรุปเนื้อหาจาก News Week Japan
